Page 96 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 96

Phần I: ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC                                                                       ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC



 chủ bút nói: "Điều đó không ngại, có thế nào anh viết thế   giản đơn và tự nhủ: "Người ta chỉ cần viết điều gì người ta
 ấy. Tôi sẽ chữa bài của anh trước khi đưa in. Anh không   thấy và cảm, bằng cách nắm lấy màu sắc và hoạt động của
 cần viết dài, năm, sáu dòng cũng được". Ông Nguyễn bắt   sự vật, như thế thì viết cũng không khó lắm".
 đầu viết rất khó khăn. Tin tức về Việt Nam, ông Nguyễn   Truyện  ngắn  đầu  tiên  của  ông  Nguyễn  được  đăng
 không  thiếu,  ông  thiếu  nhất  là  văn  Pháp.  Ông  Nguyễn   trên  báo  Nhân  đạo làm  hai  kỳ.  Ông  Nguyễn  tả  đời  sống
 viết làm hai bản, gửi cho tòa báo một bản, giữ lại một bản.   thợ thuyền ở Pari mà cũng là đời sống của ông lúc đó. Tòa
 Ông hết sức vui sướng khi thấy bài viết đầu tiên của mình   báo đã trả bài này một trăm quan. Thật là một số tiền lớn
 được đăng lên báo. Ông đọc lại bài báo đã in, so sánh và   lúc  bấy  giờ.  Đó  là  một  thành  công  lớn  về  hai  mặt:  văn
 sửa những chỗ viết sai. Ông kiên nhẫn làm theo cách ấy.   chương và tài chính. Thành công đầu tiên này đã khuyến
 Khi thấy viết đã bớt sai lầm, ông chủ bút bảo ông Nguyễn:   khích  ông  Nguyễn  viết  những  truyện  ngắn  khác.  Ngoài
 "Bây giờ anh viết dài hơn một ít, viết độ bảy, tám dòng".   việc tả lại đời sống thợ thuyền Pari, ông thường viết về
 Thế là ông Nguyễn viết bảy, tám dòng.   các thuộc địa và đặc biệt là ở Việt Nam, không có một
 Dần dần ông Nguyễn có thể viết cả một cột báo và có   phút  nào  ông  quên  Tổ  quốc  mình  đang  bị  giày  xéo  và
 khi dài hơn nữa. Lúc bấy giờ, người chủ bút bạn thân của   đồng bào mình đang bị áp bức. Ông Nguyễn chỉ viết một

 ông Nguyễn khẽ bảo: "Bây giờ anh viết ngắn lại. Viết từng   quyển  sách  duy  nhất  là  quyển  Bản  án  chế  độ  thực  dân
 này hoặc từng này dòng. Không viết dài hơn".   Pháp;  quyển  này  gồm  những  tài  liệu  chống  thực  dân
 Ông Nguyễn thấy rằng phải rút ngắn cũng khổ như   Pháp, trích trong những sách của người Pháp viết để ở
 trước kia phải kéo dài. Nhưng cũng hết sức cố gắng. Và   thư viện quốc gia.
 ông thành công. Ông bắt đầu làm báo từ đó.   Đầy  hăng  hái,  ông  Nguyễn  viết  cả  một  vở  kịch  Con
 Về văn học, ông Nguyễn thích đọc Sếchxpia (Shakespeare)   Rồng tre. Đại ý vở kịch như thế này: Có những cây tre thân
 và Đíchken (Dickens) bằng tiếng Anh, Lỗ Tấn bằng tiếng   hình quằn quẹo. Những người chơi đồ cổ lấy về đẽo gọt
 Trung  Hoa  và  Huygô  (Hugo),  Dôla  (Zôla)  bằng  tiếng   thành con  rồng.  Nó  là một  đồ  chơi.  Là  con  rồng  nhưng
 Pháp.  Anatôn  Phơrăngxơ  (Anatole  France)  và  Lêông   thật  ra  chỉ  là  một  khúc  tre.  Là  một  khúc  tre,  nhưng  lại
 Tôixtôi (Léon Tolstoi), có thể nói là những người đỡ đầu   hãnh diện có tên là hình dáng con rồng. Tuy vậy nó chỉ là
 văn học cho ông Nguyễn.   một quái vật vô dụng.

 Đọc những truyện ngắn của Anatôn Phơrăngxơ và của   Ông Nguyễn viết vở kịch này vào dịp vua Khải Định
 Lêông Tôixtôi, ông Nguyễn thấy hứng thú về văn chương   sang Pháp để dự triển lãm thuộc địa. Vở kịch bị Chính phủ

    93        94
   91   92   93   94   95   96   97   98   99   100   101