Page 98 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 98

Phần I: ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC                                                                       ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC



 Pháp cấm, nhưng Câu lạc bộ ngoại ô Pari đã đem diễn,   Bộ trưởng Bộ Thuộc địa và Pie Paxkiê (Pierre Pasquier),
 được các nhà phê bình văn nghệ khen hay.   Toàn  quyền  Đông  Dương  mời  ông  Nguyễn  đến  nói
 Trong thời gian ở Pari, ông Nguyễn sống rất cực khổ.   chuyện và Tổng Giám đốc cảnh sát đã thu giấy căn cước
 Để kiếm tiền, ông Nguyễn làm nghề rửa ảnh và phóng đại   của ông Nguyễn.
 ảnh. Chính cụ Phan Chu Trinh đã dạy cho ông Nguyễn   Suốt  trong  thời  gian  ông  Khải  Định  ở  lại  Pháp,  ông
 nghề này. Ông làm cả nghề sơn vẽ đồ cổ.
             Nguyễn ngày đêm bị hai tên mật thám theo dõi không rời
 Ở Pari có nhiều nhà làm giả đồ cổ Trung Quốc; họ làm
             một bước. Ông không để ý đến những việc ấy. Mặc dầu
 đồ gỗ, bình phong và những vật khác bắt chước theo kiểu
             đời sống nghèo nàn, lại bị rầy rà về chính trị, ông Nguyễn
 Trung  Quốc.  Họ  sơn  bằng  sơn  Nhật  và  vẽ  hoặc  viết
             vẫn không nao núng.
 những chữ ngoằn ngoèo giả chữ Trung Quốc. Những bà
                 Mỗi  buổi  mai,  ông  Nguyễn  nấu  cơm  trong  một  cái
 quý tộc già, những người trọc phú rất ham chuộng những
             xanh nhỏ bằng sắt tây đặt trên ngọn đèn dầu. Với một con
 vật ấy, không biết là đồ giả và mua rất đắt. Công việc sơn
             cá mắm hoặc một tí thịt. Ông ăn một nửa và để dành một
 vẽ giả đồ cổ Trung Quốc rất dễ cho ông Nguyễn. Không
             nửa đến chiều. Có khi một miếng bánh mì với một miếng
 may đây chỉ là một công việc hàng mùa, mỗi năm chỉ làm
             phomát là đủ ăn cả ngày. Ông trọ ở một phòng nhỏ trong
 vài tháng.
             khách sạn rẻ tiền ở xóm lao động. Phòng chỉ vừa kê được
 Sự hoạt động chính trị của ông Nguyễn được cảm tình
             một cái giường sắt chật, một cái bàn nhỏ và một cái ghế.
 sâu sắc của những người Việt Nam yêu nước, đó là sự dĩ
             Chỉ thế thôi, không có gì khác.
 nhiên.  Vì  lần  đầu  tiên  trong  lịch  sử,  có  một  người  Việt
 Nam tuyên bố trước toàn thế giới chủ trương giành độc   Về  mùa  đông  lạnh,  mỗi  buổi  sáng  trước  khi  đi  làm,
 lập cho dân tộc mình; lần đầu tiên trong lịch sử, có một   ông  để  một  viên  gạch  vào  lò  bếp  của  khách  sạn.  Chiều
 người Việt Nam dám bóc trần những tội ác của bọn thực   đến, ông lấy viên gạch ra, bọc nó vào trong những tờ báo
 dân  Pháp  ngay  ở  Pari.  Và  cũng  chính  vì  vậy  mà  ông   cũ, để xuống dưới nệm cho đỡ rét.

 Nguyễn bị bọn thực dân thù ghét.   Thường  thường,  ông  chỉ  làm  việc  nửa  ngày,  làm
 Người  ta  rình  mò  ông  Nguyễn.  Người  ta  nói  xấu   buổi  sáng  để  kiếm  tiền,  còn  buổi  chiều  thì  đi  đến  thư
 ông. Người ta tẩy chay ông. Người ta bảo bọn chủ không   viện hoặc đến dự những buổi nói chuyện chính trị. Tối
 nên dùng ông. Người ta cố tình mua chuộc ông. Người   đến,  ông  đi  dự  míttinh  ở  Pari.  Có  rất  nhiều  cuộc
 ta kiếm cách dọa dẫm ông. Anbe Xarô (Albert Sarraut),   míttinh. Chính ở đây ông đã làm quen với những người


    95        96
   93   94   95   96   97   98   99   100   101   102   103