Page 100 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Phần I: ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC

như Lêông Blum (Leon Blum), Brắccơ (Bracke), nhà văn Tất nhiên mọi người đều trả lời có. Thế là được dịp
Pôn Vayăng Cutuyariê (Paul Vaillant Couturier), giáo ông Nguyễn trình bày vấn đề Việt Nam.
sư Mácxen Casanh (Marcel Cachin), nghị viên Mác Trong những buổi họp nói chuyện ở Pari, người ta
Sônhiê (Mac Saugnier), nữ văn hào Côlet (Colette), v.v.. thảo luận đến tất cả các vấn đề. Từ thiên văn, địa lý, chính
Hầu hết trong những buổi míttinh này, ông đều phát trị, văn học, cho đến cách trồng cải soong và nuôi ốc sên.
biểu ý kiến. Vì ông là người ngoại quốc độc nhất trong Trong những buổi hội họp này có tất cả các hạng người:

những nơi này và vì ông có vẻ dễ mến cho nên thính giả bác học, cựu bộ trưởng, nghị viên, nhà văn, thợ thuyền,
thích nghe ông. Ông Nguyễn khéo lái những vấn đề đang người đi buôn, người già và người trẻ. Ở đây có một
thảo luận sang vấn đề thuộc địa, đặc biệt là vấn đề Việt không khí thân mật và dân chủ giống như ở những câu
Nam. Ví dụ: có một lần bác sĩ Cuê (Coué) nói về thuật thôi lạc bộ Giacôbanh (Jacobins) thời Đại cách mệnh Pháp. Ở
miên. Nhiều người phát biểu ý kiến, người này đồng ý, đây người ta có thể học nhiều chuyện và nhận xét mọi
người kia phản đối phương pháp chữa bệnh bằng thôi người. Thật là bổ ích.

miên. Đến lượt ông Nguyễn, ông kịch liệt phản đối thuật Mặc dầu nghèo túng, ông Nguyễn luôn luôn vui vẻ.
thôi miên. Lý do của ông: Thực dân Pháp đã thôi miên Trong những buổi thảo luận cả đến những khi cực lực công
chúng tôi để đàn áp và bóc lột chúng tôi. kích bọn thực dân, ông luôn luôn bình tĩnh, luôn luôn
Một lần khác, hội nghị thảo luận vấn đề Ái Nhĩ Lan và đúng mực. Không bao giờ có một thái độ cáu kỉnh hoặc
Triều Tiên. Tất nhiên những nhà diễn giả Pháp đều một lời quá đáng. Ông cố gắng học hỏi để hiểu biết các vấn
nghiêm khắc công kích chính sách của Anh, của Nhật và đề. Ông tham gia Hội "Nghệ thuật và khoa học" và "Hội

bênh vực nhân dân Ái Nhĩ Lan, nhân dân Triều Tiên. Ông Những người bạn của nghệ thuật". Những hội này mỗi
Nguyễn phát biểu ý kiến: tuần tổ chức những cuộc đi thăm viện bảo tàng, nhà máy,
"Cùng là một dân tộc bị áp bức, tôi hoàn toàn đồng phòng thí nghiệm, xưởng nghệ thuật, nhà hát, v.v.. Có
tình với những người bạn Ái Nhĩ Lan và Triều Tiên, và những nhà chuyên môn giải thích các vấn đề ấy.
đồng tình với hội nghị kết án bọn thực dân Anh, Nhật. Ông Nguyễn vào cả "Hội Du lịch", một hội đưa người
Nhưng tôi hỏi các ngài có nên kết án cả những bọn thực ta đi thăm nước Pháp và những nước lân cận với giá tiền

dân khác không? Có nên bênh vực nhân dân bị áp bức rất rẻ. Nhờ vậy mà ông Nguyễn đi thăm nhiều nơi ở
khác không? Có hay không?". Pháp, ở Ý, ở Thụy Sĩ, ở Đức và cả Tòa thánh Vaticăng.

97 98