Page 137 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Phong trào này một mặt giúp Nguyễn Tất Thành nhìn rõ hơn bản chất của
thực dân Pháp và sức quật khởi của nông dân, mặt khác cũng bộc lộ sự bế tắc
trong phương pháp cách mạng ở Việt Nam thời kỳ đó. Chính điểm này càng làm

cho Nguyễn Tất Thành dứt khoát rời Huế, thực hiện một quyết định đã được
hình thành. Học giả Đào Phan đã viết rất có lý rằng: “Bác Hồ rời Phan Thiết để
ra đi từ Sài Gòn hồi hai mươi mốt tuổi. Nhưng quyết định ra đi ấy đã hình thành
trước tuổi mười tám của anh thanh niên lớn lên trên đất Phú Xuân. Con người và
con đường của Bác đã bắt đầu hình thành từ buổi lập thân và lập chí tại Kinh đô
Huế, lại chính là khởi điểm tất yếu đưa Nguyễn Tất Thành đi đến với học thuyết
1
Cộng sản và trở nên một nhân cách làm rạng rỡ dân tộc ta” .
Từ Huế, Nguyễn Tất Thành đã chín chắn hình thành quyết định ra đi tìm
đường cứu nước. Con đường của Hồ Chí Minh trước hết là một tinh thần dân tộc,
một ý thức dân tộc. Nhưng ngay từ cái buổi còn là thanh niên ấy, trước cái tuổi
mười tám ấy, tinh thần dân tộc, ý thức dân tộc của Hồ Chí Minh đã gắn bó mật
thiết với thế giới, với nhân loại. Nguyễn Tất Thành tìm con đường cứu nước

không chỉ ở ngay trong lòng dân tộc mà còn hướng về những chân trời gợi mở
của các trào lưu tiến bộ của nhân loại. Hồi ấy, Nguyễn Tất Thành chưa rõ “cái
cẩm nang” cứu nước ở chân trời phía Tây ấy là gì, nhưng đã dự cảm đúng đắn
có thể tìm thấy hướng đi trong lòng nhân loại từ phương trời phía Tây. Và ở cái
tuổi xuân xanh ấy, trong tâm hồn và tư duy của Hồ Chí Minh, dân tộc đã gắn bó
với nhân loại.
“Từ thành phố này - Người đã ra đi”…
Thành phố Sài Gòn (nay là Thành phố Hồ Chí Minh) không chiếm nhiều
trang giấy trong 10 tập Hồ Chí Minh - Biên niên tiểu sử nhưng những trang giấy
ấy có biết bao ý nghĩa trong đời sống tình cảm của dân tộc. Sẽ là sự ân hận của

lịch sử nếu vì sự sóng gió lâu dài của một cuộc đấu tranh nhiều biến động để đất
nước có được như ngày hôm nay mà Nguyễn Tất Thành-Nguyễn Ái Quốc-Hồ
Chí Minh lại không có một lúc nào - dù là rất ngắn ngủi về thời gian có mặt,
đứng chân trên mảnh đất Sài Gòn, Nam Bộ, Hồ Chí Minh, người con vĩ đại của
dân tộc, lãnh tụ vĩ đại của dân tộc thực tế đã có mặt ở Sài Gòn…
Sự có mặt của Nguyễn Tất Thành trên đất Sài Gòn là một sự sắp xếp kỳ lạ,
nói đúng hơn là một sự sắp xếp rất thiêng liêng, phù hợp với tâm linh lịch sử dân
tộc, một sự sắp xếp tưởng như “ngẫu nhiên” nhưng thực ra chính là “tất yếu”-
“Từ thành phố này - Người đã ra đi”…
Từ cảng Sài Gòn, ngày 5/6/1911, Nguyễn Tất Thành rời Tổ quốc với ý
định đi sang Pháp… Từ Sài Gòn, Người đã ra đi, mang nặng trong trái tim,
trong suy nghĩ ngày đêm với tình yêu sâu nặng Tổ quốc Việt Nam để cuối

cùng ngày nay có một đất nước tự do, thống nhất từ Ải Nam Quan (Hà Giang)

__________
1. Đào Phan, Lời bàn trong tác phẩm “Bông sen vàng” của Sơn Tùng, Sđd, tr. 284-285.

135