Page 53 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 53
GIÁ TRỊ TƯ TƯỞNG “TỰ DO - BÌNH ĐẰNG - BÁC ÁI”
VỚI SỰ RA ĐI VÀ TÌM THẤY CON ĐƯỜNG CỨU NƯỚC
CỦA CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH
TS. NGUYỄN VĂN ĐẠO
Trường Đại học Văn Lang Thành phố Hồ Chí Minh
Năm 1911, hấp dẫn bởi những từ “Tự do - Bình đẳng - Bác ái”, Nguyễn Tất
Thành-Hồ Chí Minh ra đi tìm đường cứu nước. Năm 1918, một trong những lý
do quan trọng khiến Người gia nhập Đảng Xã hội Pháp cũng do Đảng này theo
đuổi lý tưởng cao cả của khẩu hiệu trên. Đặc biệt, trong bản Tuyên ngôn Độc lập
của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa do Chủ tịch Hồ Chí Minh soạn thảo năm
1945 cũng vang lên những tư tưởng đặc sắc nhất của bản Tuyên ngôn nhân
quyền và dân quyền của Cách mạng tư sản Pháp 1789 và bản Tuyên ngôn độc
lập của nước Mỹ năm 1776. Chính vì vậy, ở một góc độ nào đó thì những giá trị
của Đại cách mạng Pháp đã để lại dấu ấn trong tư tưởng và con đường hoạt động
cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
1. Cách mạng tư sản Pháp nổ ra ngày 14/7/1789 bằng cuộc tấn công của
hơn 300.000 quần chúng nhân dân lao động vào nhà ngục Bastille - nơi tượng
trưng cho nền quân chủ chuyên chế. Sau khi giành được thắng lợi, cùng với việc
thiết lập chính quyền mới của giai cấp tư sản, phái Lập hiến chiếm đa số trong
Quốc hội đã biên soạn bản Tuyên ngônnhân quyền và dân quyền và được Quốc
hội thông qua ngày 26/8/1789, gồm 17 điều khoản. Tuyên ngôn đánh dấu, lần
đầu tiên trong lịch sử nước Pháp và châu Âu, chủ quyền tối cao được tuyên bố
thuộc về nhân dân cùng với những quyền tự do, dân chủ khác, được kết tinh
trong khẩu hiệu “Tự do - Bình đẳng - Bác ái”.
Tuy nhiên, trong quá trình xâm lược, cai trị ở các nước thuộc địa sau này,
trong đó có Việt Nam, với sự hư đốn của “nền dân chủ Pháp” như lời văn hào
nổi tiếng Anatole France, chính quyền thực dân đã bưng bít, cấm đoán việc
truyền bá những tư tưởng dân chủ và cách mạng của Đại cách mạng Pháp 1789,
cùng với những tên tuổi khổng lồ của thế kỷ Ánh sáng như Voltaire,
Montesquieu, Rousseau... Điều này khiến việc tìm hiểu, tiếp xúc với những giá
trị của Đại cách mạng Pháp ở thế giới thuộc địa rất đa dạng và phức tạp.
51
