Page 739 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

thể dân tộc Việt Nam với thực dân Pháp xâm lược và mâu thuẫn giữa nhân dân
lao động, chủ yếu là nông dân với giai cấp đại địa chủ.
Dù sớm tiếp cận và rất kính trọng các bậc tiền bối song chàng thanh niên

yêu nước Nguyễn Tất Thành đã không lựa chọn đi theo con đường của họ. Nhờ
tư duy độc lập, sự mẫm tiệp chính trị trước thực tiễn cách mạng, Nguyễn Tất
Thành nhận thấy: “Cụ Phan Chu Trinh chỉ yêu cầu người Pháp cải lương, điều
đó là sai lầm, chẳng khác gì xin giặc Pháp rủ lòng thương. Cụ Phan Bội Châu hy
vọng Nhật giúp để ta đuổi người Pháp, điều đó rất nguy hiểm, chẳng khác gì đưa
hổ cửa trước rước beo cửa sau. Cụ Hoàng Hoa Thám còn thực tế hơn, vì trực
tiếp chống Pháp. Nhưng theo lời người ta kể thì cụ còn mang nặng cốt cách
1
Phong kiến” . Anh quả quyết, cần đi tìm một con đường cứu nước mới: phải tìm
hiểu và nắm được bản chất của kẻ thù đang đô hộ đất nước mình.
Nguyễn Tất Thành không sang Trung Quốc, không đi Nhật, mà là sang
châu Âu, trước hết là nước Pháp. Sau này, khi trả lời phỏng vấn của phóng viên
Tạp chí Ngọn lửa nhỏ tại Mátxcơva, Nguyễn Tất Thành - Nguyễn Ái Quốc đã

giải thích về sự lựa chọn đó, rằng: “Vào trạc tuổi 13, lần đầu tiên tôi được nghe
những từ ngữ tiếng Pháp: tự do, bình đẳng, bác ái - đối với chúng tôi lúc ấy, mọi
người da trắng được coi là người Pháp - thế là tôi muốn làm quen với văn minh
2
Pháp, tìm xem những gì ẩn giấu đằng sau những từ ấy” .
Tại thủ đô Pari - trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa của nước Pháp,
Nguyễn Ái Quốc có điều kiện hấp thụ đời sống văn hóa Pháp để làm giàu cho
vốn văn hóa của mình. Đồng thời, Anh nhận thức rõ hơn về sự tàn bạo của chủ
nghĩa thực dân nói chung và thực dân Pháp nói riêng; về mâu thuẫn không thể
điều hòa giữa chủ nghĩa thực dân với nhân dân lao động tại các thuộc địa; về
mối quan hệ giữa cách mạng thuộc địa và chính quốc.

Năm 1919, Nguyễn Ái Quốc là thành viên của Đảng Xã hội Pháp. Lúc đó,
Đảng Cộng sản Pháp chưa ra đời. Vậy, vì sao từ Luân Đôn trở về Pari, Nguyễn
Ái Quốc vào Đảng Xã hội? Điều này, được Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh
“Trả lời phỏng vấn của Sáclơ Phuốcniô, phóng viên báo L’Humanité (Pháp)”
như sau: “Hồi đó nước chúng tôi đang ở dưới ách chủ nghĩa thực dân Pháp, bị
bóc lột ghê gớm và khổ sở vô cùng. Tôi biết rất ít về các vấn đề chính trị, nhưng
tôi muốn Tổ quốc tôi được giải phóng, các “dân tộc thuộc địa” được giải phóng.
Tôi bắt đầu viết và phát những truyền đơn tố cáo tội ác của bọn thực dân
Pháp,… có những “ông bà” - lúc đầu tôi gọi các đồng chí tôi trong Đảng Xã hội
3
như thế - đã tỏ đồng tình với tôi. Vì vậy, tôi đã tham gia Đảng Xã hội” .

__________
1. Trần Dân Tiên, Những mẩu chuyện về đời hoạt động của Hồ Chủ tịch, Nxb. Văn học, Hà
Nội, 1970, tr. 30.
2. E. Côbêlép, Đồng chí Hồ Chí Minh, Nxb. Tiến bộ, Mátxcơva, bản dịch tiếng Việt, 1985.
3. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 15, tr. 583.

737