Page 133 - http://tvs.vsl.vn/trienlam
P. 133

QU¸CH §¤NG DÇN                                                                    NGUYÔN LÖNH T¢N -

                        SAY M£ HäC TËP §ÕN GIµ                                                              VõA CH¡N TR¢U VõA HäC




                    Tuæi trÎ ch¨m häc, cã chÝ ®· ®µnh nh−ng tuæi                                        NguyÔn LÖnh T©n sinh n¨m 1725, ch−a râ n¨m
                 ®· giµ, l¹i gÆp nhiÒu khã kh¨n mµ vÉn kh«ng chÞu                                     mÊt, quª lµng Phï Lª, nay thuéc x· ThiÖu ThÞnh,
                 rêi ®Ìn s¸ch th× thËt ®¸ng kh©m phôc.                                                huyÖn ThiÖu Hãa, Thanh Hãa. ¤ng ®ç tiÕn sÜ khoa
                    §ã chÝnh lµ tinh thÇn cÇn cï häc tËp cña Qu¸ch                                    thi n¨m Quý Mïi (1763), lµm quan ®Õn chøc §«ng
                 §«ng DÇn, ng−êi §«ng Ngµn, xø Kinh B¾c, nay lµ
                 huyÖn §«ng Anh, Hµ Néi.                                                              c¸c §¹i häc sÜ.
                    ¤ng  sèng  vµo  thÕ  kû  thø  XVII,  ®êi  vua  Lª                                   NguyÔn LÖnh T©n sinh ra trong mét gia ®×nh
                 HuyÒn T«ng, nhµ nghÌo nªn ph¶i võa ®i häc võa                                        nghÌo, bè l¹i mÊt sím nªn hai mÑ con cËu sèng rÊt
                 lµm thuª kiÕm sèng, ®· thÕ l¹i thi m·i kh«ng ®Ëu.                                    c¬ cùc. Th−¬ng mÑ vÊt v¶ sím h«m lÆn léi ngoµi
                 Nh−ng  nh÷ng  khã  kh¨n  thö  th¸ch  Êy  kh¸c  nµo                                   ®ång, cËu bÐ xin ®i ë ch¨n tr©u cho mét phó «ng ë
                 vµng m−êi cµng luyÖn cµng s¸ng. Qu¶ nhiªn, n¨m                                       lµng bªn.
                 1680,  «ng  thi  ®Ëu  tiÕn  sÜ  khi  ®·  s¸u  m−¬i  t¸m                                Nhµ chñ còng cã mét cËu con trai tr¹c tuæi T©n,
                 tuæi! TiÕng t¨m lõng lÉy c¶ n−íc. Bµi th¬ tù thuËt                                   nªn «ng bè ®ãn thÇy vÒ d¹y häc. CËu con trai nµy
                 cña «ng trong lÔ vinh quy cã c©u:
                         LÔ ®¨ng cao ®Ö thÕ x−ng kú                                                   chØ  thÝch  nghÞch  ngîm chø  kh«ng  thÝch  häc,  nªn
                         Nam quèc toµn tri l·o bÊt suy.                                               thÇy d¹y m·i vÉn kh«ng tiÕn bé.
                    DÞch:                                                                               Cßn NguyÔn LÖnh T©n, khi ®i ch¨n tr©u vÒ, bÐ
                         Ng−êi khen tuæi l·o ®ç cao                                                   ph¶i nÊu n−íc, quÐt dän nhµ cöa, vµ ®ªm ®ªm, khi
                                                           1
                         BiÕt cho tuæi l·o nh−ng nµo cã suy .                                         ®·  xong  mäi  viÖc,  cËu  ngåi  ë  bôc  cöa  nghe  thÇy
                 _______________                                                                      gi¶ng  bµi  cho  cËu  chñ.  CËu  bÐ  nghe  rÊt  say  mª,

                    1. Vò §×nh Ng¹n dÞch.                                                             ch¨m chó. Kh«ng cã thêi gian häc, T©n tranh thñ

                                                                 131                                  132
   128   129   130   131   132   133   134   135   136   137   138