Page 134 - http://tvs.vsl.vn/trienlam

QU¸CH §¤NG DÇN NGUYÔN LÖNH T¢N -

SAY M£ HäC TËP §ÕN GIµ VõA CH¡N TR¢U VõA HäC

Tuæi trÎ ch¨m häc, cã chÝ ®· ®µnh nh−ng tuæi NguyÔn LÖnh T©n sinh n¨m 1725, ch−a râ n¨m
®· giµ, l¹i gÆp nhiÒu khã kh¨n mµ vÉn kh«ng chÞu mÊt, quª lµng Phï Lª, nay thuéc x· ThiÖu ThÞnh,
rêi ®Ìn s¸ch th× thËt ®¸ng kh©m phôc. huyÖn ThiÖu Hãa, Thanh Hãa. ¤ng ®ç tiÕn sÜ khoa
§ã chÝnh lµ tinh thÇn cÇn cï häc tËp cña Qu¸ch thi n¨m Quý Mïi (1763), lµm quan ®Õn chøc §«ng
§«ng DÇn, ng−êi §«ng Ngµn, xø Kinh B¾c, nay lµ
huyÖn §«ng Anh, Hµ Néi. c¸c §¹i häc sÜ.
¤ng sèng vµo thÕ kû thø XVII, ®êi vua Lª NguyÔn LÖnh T©n sinh ra trong mét gia ®×nh
HuyÒn T«ng, nhµ nghÌo nªn ph¶i võa ®i häc võa nghÌo, bè l¹i mÊt sím nªn hai mÑ con cËu sèng rÊt
lµm thuª kiÕm sèng, ®· thÕ l¹i thi m·i kh«ng ®Ëu. c¬ cùc. Th−¬ng mÑ vÊt v¶ sím h«m lÆn léi ngoµi
Nh−ng nh÷ng khã kh¨n thö th¸ch Êy kh¸c nµo ®ång, cËu bÐ xin ®i ë ch¨n tr©u cho mét phó «ng ë
vµng m−êi cµng luyÖn cµng s¸ng. Qu¶ nhiªn, n¨m lµng bªn.
1680, «ng thi ®Ëu tiÕn sÜ khi ®· s¸u m−¬i t¸m Nhµ chñ còng cã mét cËu con trai tr¹c tuæi T©n,
tuæi! TiÕng t¨m lõng lÉy c¶ n−íc. Bµi th¬ tù thuËt nªn «ng bè ®ãn thÇy vÒ d¹y häc. CËu con trai nµy
cña «ng trong lÔ vinh quy cã c©u:
LÔ ®¨ng cao ®Ö thÕ x−ng kú chØ thÝch nghÞch ngîm chø kh«ng thÝch häc, nªn
Nam quèc toµn tri l·o bÊt suy. thÇy d¹y m·i vÉn kh«ng tiÕn bé.
DÞch: Cßn NguyÔn LÖnh T©n, khi ®i ch¨n tr©u vÒ, bÐ
Ng−êi khen tuæi l·o ®ç cao ph¶i nÊu n−íc, quÐt dän nhµ cöa, vµ ®ªm ®ªm, khi
1
BiÕt cho tuæi l·o nh−ng nµo cã suy . ®· xong mäi viÖc, cËu ngåi ë bôc cöa nghe thÇy
_______________ gi¶ng bµi cho cËu chñ. CËu bÐ nghe rÊt say mª,

1. Vò §×nh Ng¹n dÞch. ch¨m chó. Kh«ng cã thêi gian häc, T©n tranh thñ

131 132