Page 136 - http://tvs.vsl.vn/trienlam
P. 136
thúc ngựa tới trước ngọn giáo của sứ giả nhà Minh, đi sứ". Các quan Tàu đỏ mặt vì thẹn vì ở đây
tay giơ cao cái mộc đỡ lấy bức thư. Sứ giả nhà chẳng ai sánh kịp với tài thơ "hạng bét" như ông.
Minh đã phải xuống ngựa, vái Trần Vĩnh Tuy và Tóm lại, cách ứng xử ngoại giao của người Việt
thán phục tài ứng xử, khí phách cứng cỏi của ông. rất mềm mại, linh hoạt nhưng vẫn không kém
Biến báo, nhún nhường nhưng vẫn giữ được tư phần sắc sảo, thâm trầm. Sự ứng xử năng động,
thế độc lập cũng là một biểu hiện đẹp trong ứng thông minh ấy chính là sự biểu hiện của tài trí
xử ngoại giao của người Việt. Một lần, Nguyễn dân tộc Việt. Bản lĩnh văn hóa và nhân cách Việt
Biểu thay mặt nhà vua đến gặp Trương Phụ. Viên Nam "Đem đại nghĩa để thắng hung tàn, lấy chí
tướng Tàu vừa trông thấy ông đã đập bàn thị uy: nhân để thay cường bạo" là xuất phát điểm cho mọi
"Gặp đại thần thiên triều sao không lạy?". hành vi ứng xử. Nó sẽ chi phối các hành vi ứng xử
Nguyễn Biểu đáp: "Ông là bề tôi, tôi cũng là bề tôi và ngược lại, qua cách ứng xử, nhân cách Việt
mà lại buộc nhau phải lạy, xưa nay chưa từng có Nam, bản lĩnh văn hóa Việt Nam sẽ sáng ngời
việc ấy. Vả lại, nếu tôi cư xử với ông theo lễ vua mãi mãi.
tôi, e rằng tội chiếm đoạt ngôi vua của ông khó
tránh". Dùng thuật "gậy ông đập lưng ông",
Nguyễn Biểu đã làm viên tướng Tàu hống hách bị
bẽ mặt, mà không làm gì nổi ông.
Mềm mỏng mà sâu sắc cũng là một biểu hiện
đặc biệt trong ứng xử. Khi Nguyễn Tông Khuê
phụng mệnh đi sứ, một viên quan nhà Thanh hỏi
ông: "Bên quý quốc chắc hẳn chỉ có một mình ngài
biết làm thơ cho nên ngài cứ phải luôn luôn đi sứ".
Nguyễn Tông Khuê mỉm cười nhã nhặn đáp:
"Thưa không ạ, nước tôi ở xa. Đi sứ là một công
việc vất vả. Các đình thần đều ngại, không muốn
đi. Vậy nên mỗi lần cử sứ giả đi, đức vua tôi lại
phải khảo thí quần thần. Người nào bét thì phải
đi sứ. Nước tôi nhiều người giỏi thơ, tôi không
bằng họ, hai lần khảo thí đều bét cả nên cứ phải
133 134
