Page 46 - http://tvs.vsl.vn/trienlam

tại như cây tre già để mặc sức người ta chặt mình Trong tâm tưởng của người Việt, con cò bao giờ
đi cho măng non mọc lên. Nó lạnh mà sâu, nhàn cũng khẳng khiu, cái da bọc cái xương. Cò không
nhạt mà thực là bền bỉ. Nó nồng nàn nhưng nồng bao giờ no đầy diều. Lúc nào nó cũng lom khom,
1
nàn trong lễ nghĩa, trong sự thanh bạch” . lặn lội ở bờ ao, mò tôm mò tép đem về mớm cho cò
Tình cha mẹ đối với con cái của người Việt con ăn. Con cò là hiện thân của cái tình cha mẹ đối
Nam là sự hy sinh vô bờ bến. Thật ra tình cảm với con. Rồi một lần vì quá đói, cò phải đi ăn đêm
này là một tình cảm phổ biến, mang tính nhân và cũng chính lần ấy, cò đã lộn cổ xuống ao, không
loại nhưng tình cảm của người Việt rất đặc biệt, cách gì thoát ra được. Điều cò lo lắng băn khoăn
khiến những con mắt của người nước ngoài nhìn không phải là sợ mình bị đem xáo măng mà sợ bị
vào đều rất cảm phục. Người mẹ thức suốt đêm ru đem "xáo nước đục" để "đau lòng cò con". Nỗi đau
con trong lòng, con đái ra giường thì chỗ ướt mẹ ở đây xuất phát từ quan niệm phúc, đức; người
nằm, chỗ ráo để con. Người đàn bà góa chồng, Việt quan niệm cha mẹ ăn ở không ra gì thì con
dành hết tình cảm chăm nom, nuôi nấng con cái phải gánh chịu nỗi đau.
mong con đến ngày trưởng thành.
Theo quan điểm Nho giáo, trật tự trên dưới
Có rất nhiều điều nói lên đức hy sinh cao cả
trong gia đình còn là mối quan hệ giữa chồng và
của người phụ nữ Việt Nam và gia đình và dân
vợ. Đã là phụ nữ thì phải tam tòng: "tại gia tòng
tộc. Nhiều câu ca dao nói lên tình cảm thiêng
phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử" nghĩa là ở
liêng đó như:
nhà theo cha, lấy chồng theo chồng, chồng chết
Công cha như núi Thái Sơn
theo con. Trật tự trên dưới này cũng được cộng
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.
đồng người Việt chấp nhận nhưng thực chất sự
hay:
ứng xử, quan hệ vợ chồng của người Việt không
Con cò mà đi ăn đêm
hoàn toàn như những giáo điều khô khan, duy lý
Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao
của Nho giáo.
Ông ơi ông vớt tôi nao
Trong cuốn Nguồn gốc của gia đình, của chế
Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng
độ tư hữu và của Nhà nước, Ph. Ăngghen có viết:
Có xáo thì xáo nước trong
Đừng xáo nước đục đau lòng cò con. cuộc chuyển biến lớn từ chế độ mẫu hệ sang chế
độ phụ hệ là một cuộc cách mạng triệt để nhất.
___________
Trong lịch sử trước đây, cùng với cuộc cách mạng
1. Xem Lê Văn Siêu: Nếp sống tình cảm của người
Việt Nam, Nxb. Mũi Cà Mau, 1993. ấy, người phụ nữ bị tước toàn bộ quyền con người.

43 44