Page 65 - http://tvs.vsl.vn/trienlam
P. 65
nhau và là một biểu hiện rất rõ trong ứng xử Hàng Vải, Hàng Dầu, v.v.. Tới nay, nếp nghĩ và
của người Việt. Cuộc sống ấy đã ảnh hưởng tới cả cách ứng xử cộng đồng vẫn đang điều khiển, chi
cách đi đứng, sự xê dịch, thú vui chơi. Nó là ngọn phối người dân thành phố với những hội như hội
đuốc soi sáng tâm hồn để cho con người ta thích đồng hương. Đó là những mối dây ràng buộc, lôi
ứng thật toàn vẹn với cuộc sống cộng đồng, với kéo con người về nơi chôn nhau cắt rốn, đòi hỏi
những thử thách gay go của tự nhiên và xã hội. mỗi người phải có trách nhiệm với các thành viên
Như vậy, "trật tự trên dưới", quan niệm phúc khác trong một cộng đồng cụ thể và vẫn là chỗ
đức và sự chấp nhận để thích ứng với hoàn cảnh dựa cho các cá nhân cả về vật chất lẫn tinh thần.
đã tạo cho người Việt một lối ứng xử riêng. Lối Nhìn chung, đặc điểm của ứng xử người Việt là
ứng xử ấy linh hoạt, mềm mại chủ động và mang phương thức ứng xử nặng tình mà nhẹ lý. Nó bao
tính thực tiễn cao. Điều này giải thích tại sao bọc cá nhân bằng những ràng buộc, tập tục, bảo
trong các câu tục ngữ đúc kết kinh nghiệm ứng xử vệ cá nhân nhưng lại ghìm nén cá nhân phát
của người Việt bao giờ cũng biểu hiện theo hai triển. Tính cố kết mạnh mẽ của nó tạo nên sức
mặt, có thể hiểu thế này hoặc thế khác. Đó là mâu mạnh liên kết khi có chiến tranh đồng thời lại
thuẫn trong thể thống nhất, là nét đặc trưng độc chứa đựng đầy sự bảo thủ trì trệ. Bởi vậy, nó dễ
đáo của nghệ thuật ứng xử Việt Nam. dẫn đến tính cục bộ, địa phương.
Ngày nay, sự cố kết cộng đồng thể hiện ở niềm Tuy nhiên, ứng xử cộng đồng của người Việt về
tin vào làng xóm quê hương, tự hào về cái làng cơ bản là hữu ích. Nó giúp cho dân tộc Việt bảo
mà mình sinh ra, là tình làng nghĩa xóm tắt lửa tồn và phát triển. Sự tồn tại của nó cho tới ngày
tối đèn có nhau, là sự trân trọng thành hoàng và nay chứng tỏ sự trường tồn của văn hóa truyền
nết đất, mạch nguồn xứ sở, những điều này ngấm thống trong quá trình hội nhập với cái mới của đời
vào máu thịt của mỗi người Việt và vẫn tạo cho họ sống hiện đại.
một thế ứng xử rất kỳ lạ. Trải qua bao biến động
lịch sử, làng quê Việt Nam cho đến nay vẫn duy
trì nếp nghĩ, cách ứng xử theo truyền thống cộng
đồng như xưa. Hơn thế, cách ứng xử này còn theo
chân những người con ở làng ra sống và lập
nghiệp ở thành phố, tạo nên các phố - biểu trưng
cho làng nghề như phố Hàng Mắm, Hàng Muối,
63 64
