Page 69 - http://tvs.vsl.vn/trienlam
P. 69
Lúa tốt vì phân; Chân tốt vì hài; Tai tốt vì hoãn".
Hình thức có thể gây được thiện cảm hay không
trong lần đầu tiếp xúc là một điều người Việt rất
chú ý. Chả thế mà người ta thường "trông mặt mà
bắt hình dong", con người mà người ta mới gặp
ỨNG XỬ CÁ NHÂN
lần đầu đã được đánh giá sơ bộ thông qua hình
thức bên ngoài. Người Việt rất chú ý tới cái đẹp cá
Sống trong xã hội, con người không thể thoát ly nhân trong ứng xử thể hiện trước hết qua cái đẹp
khỏi xã hội. Ở bất kỳ chế độ xã hội nào, kể cả khi hình thức. Cuộc sống của con người trước đây chủ
chủ nghĩa cá nhân phát triển đến đỉnh điểm, con yếu bó hẹp trong khuôn khổ cái làng. Sự gần cận
người vẫn phải gắn với cộng đồng bởi lẽ tách khỏi và có phần xét nét khiến người ta phải cố làm sao
cộng đồng, cá nhân không được tiếp thêm sức để hòa đồng. Bởi vậy trong từng hoàn cảnh cụ thể
sống, trở nên bất lực, cô đơn, vô nghĩa. Ngày nay ở người ta phải làm sao để "tốt đẹp phô ra, xấu xa
phương Tây người ta đề cao "tự do" và "cái tôi" cá đậy lại".
nhân song vẫn có những tập tục quy ước mà con Trước hết nói về trang phục. Người Việt phân
người phải tuân theo. Nếu con người biệt lập hoàn biệt rất rõ thế nào là thường phục, quần áo mặc
toàn với xã hội sẽ dẫn con người đến sự huỷ hoại trong nhà, ra ngoài đường, lễ phục trong các buổi
và diệt vong. tiếp kiến, ngoại giao long trọng. Ngày xưa vào
Cộng đồng giúp người ta cố kết để tồn tại mùa đông, khi đi làm đồng, người dân phải xắn
nhưng vì cố kết, cá nhân phải giảm thiểu "cái tôi" quần đến đầu gối để lội nước nên họ thường mặc
và luôn bị sự "xét nét" của cộng đồng. Vậy, ứng xử thêm áo kép ngoài áo nâu. Khi mưa thì trùm
của cá nhân như thế nào để phù hợp với thực tế là thêm ra bên ngoài áo tơi bằng lá gồi hoặc áo buồm
một vấn đề luôn khiến các cá nhân phải suy nghĩ. bằng cỏ lác. Đàn bà con gái ở thôn quê thường
Trong các mối quan hệ, cái đập vào mắt người mặc yếm, mặc áo và thêm chiếc áo bông ngắn đến
ta trước hết là hình thức. Muốn ứng xử thuận lợi, thắt lưng khi đi làm đồng vào lúc trời rét. Những
phải có một "hình thức" nhất định. Hình thức ở người khá hơn thì quanh năm đóng áo dài vải
đây không chỉ là quần áo, dáng vẻ bên ngoài mà còn nhuộm bùn, áo vạt cải hay áo tứ thân, hai vạt
là cách nói năng, thể hiện con người mình tùy theo trước vắt quàng lên nhau buông xuống quá đầu
hoàn cảnh. Dân gian có câu: "Người đẹp vì lụa; gối. Áo của thiếu nữ cũng là áo tứ thân nhưng
67 68
