Page 114 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

sở và bà con dân bản (đặc biệt là gia đình Nông Văn Lạc) đã giúp
đội nắm từng điểm cụ thể về tình hình địch trong đồn, đã tìm mọi
cách có đủ quần áo lính dõng để các đội viên cải trang thành
quân địch đột nhập đồn, đã đảm nhiệm vấn đề tiếp tế nuôi quân

ngay từ buổi lễ thành lập cho đến khi hai trận đánh kết thúc
thắng lợi mà vẫn bảo đảm được bí mật hoạt động của đội, đã biết
lựa lời khai báo, đối đáp với địch khi chúng kéo quân về làng sau
khi đồn bị diệt để giữ kín hoạt động của đội. Các đội vũ trang địa
phương không những cùng đội trực tiếp tham gia chiến đấu ngay

từ trận đầu mà còn giúp chỉ đường, xoá dấu vết sau khi đội hành
1
quân qua làng bản, khống chế bọn tay sai địch ở cơ sở trước và
sau trận đánh. Những hoạt động trên đây, dù chỉ mới là bước
đầu, nhưng rõ ràng là mầm mống của cái mà ngay từ hồi đó đã

được gọi là quần chúng chiến tranh.
Chỉ với hai trận đánh đầu tiên, Võ Nguyên Giáp đã thể hiện
khá đầy đủ lời dạy của Hồ Chí Minh về nghệ thuật cầm quân.
Nghệ thuật đó trước hết thể hiện bằng tinh thần tích cực chủ
động tìm địch mà đánh, dù đồn địch ở trong địa bàn có cơ sở

chính trị quần chúng vững chắc (như Phay Khắt) hay tương đối
xa dân, biệt lập trên đồi, khó tiếp cận (như Nà Ngần). Đội quân
thơ ấu đối mặt với địch trong thế lấy yếu đánh mạnh, nhưng
nghệ thuật cầm quân đã biết phát huy ưu thế về sức mạnh chính

trị tinh thần của một đội quân kém địch về trang bị để giành
thắng lợi. Đó là nghệ thuật chọn mục tiêu tiến công vừa phải,

______________
1. Theo Hoàng Văn Thái (Tạp chí Nghiên cứu Lịch sử quân sự -
12/1984) thì trong trận Phay Khắt, một số cán bộ Việt Minh xã Tam Kim
cùng với du kích địa phương làm nhiệm vụ phong tỏa tin tức, cảnh giới
vòng ngoài, canh gác và ngăn chặn các ngả đường quanh khu vực đội trú
quân trước giờ xuất kích, cho nên tổng quân số huy động vào trận đánh
lên tới 50 người.

112