Page 376 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 376
rộng áp dụng trên cả nước từ năm 1985 đến năm 1989. Hải Phòng
với Bí thư Thành ủy Bùi Quang Tạo và Chủ tịch Đoàn Duy Thành
đã thực hiện thành công cơ chế khoán mới trong hợp tác xã nông
nghiệp, trực tiếp giúp Trung ương tổng kết và ban hành Chỉ thị 100
thực thi khoán mới trên cả nước.
Trong công cuộc xây dựng kinh tế ở nước ta, lần đầu tiên diễn ra
tình hình chưa từng có, một phong trào quần chúng năng động phát
triển sản xuất lưu thông: phong trào nông dân nhận khoán, phong
trào phát huy tự chủ năng động của đơn vị cơ sở và địa phương với
những điển hình làm ăn có hiệu quả nổi bật. Đây là một mặt. Mặt
khác, sự bung ra của thị trường tự do với sự tham gia của tất cả các
thành phần kinh tế, ngày càng lấn át đục khoét kinh tế quốc doanh
và “thị trường có kế hoạch”. Hợp tác xã ngày càng rệu rã. Mặt trận
giá, lương, tiền, phân phối lưu thông cực kỳ rối loạn, nóng bỏng.
Nhà nước bị tổn thất lớn về của cải, ngày càng rơi vào thế gần như
mất khả năng điều khiển.
Trước thực trạng đó, đã diễn ra nhiều cuộc tranh luận cọ xát
kéo dài và rất gay cấn về lý luận và chính sách kinh tế trên tất
cả các vấn đề: cải tạo, sử dụng kinh tế tư hữu và thị trường tự do,
khoán sản phẩm, hạch toán kinh doanh của đơn vị cơ sở, phân cấp
quản lý kinh tế và kế hoạch hóa, cơ chế xử lý giá, lương, tiền...
Nhìn một cách tổng quát, mọi cuộc tranh luận đều có thể quy vào
vấn đề: không thể không chấp nhận cơ cấu kinh tế hàng hóa nhiều
thành phần, nhưng từ đó liệu có còn “kinh tế - xã hội chủ nghĩa”?.
Cụ thể là còn quốc doanh hợp tác xã và thị trường có tổ chức ngày
càng mạnh lên không? hay tất yếu sẽ trượt dài sang cơ chế thị
trường mà lúc đó được coi như là một nguy cơ làm mất chủ nghĩa
xã hội?
Trong cuộc tranh luận kéo dài đó, có hai xu hướng trái ngược
nhau: xu hướng chấp nhận kinh tế hàng hóa nhiều thành phần như
chiến lược lâu dài và xu hướng chấp nhận như bước lùi sách lược
374