Page 513 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 513
Trong hoàn cảnh rất khó khăn về ngân sách thời kỳ đó, tôi đã
vận động đại diện FAO ở Việt Nam giúp đỡ về thiết bị để xây dựng
hai trạm nghiên cứu tổng hợp ở Mộc Hóa và Mỹ An (sau này đã bàn
giao cho hai tỉnh Long An và Đồng Tháp). Tôi vẫn còn nhớ những
buổi thảo luận sôi nổi giữa các cán bộ của Viện Khoa học Việt Nam
và của Bộ Nông nghiệp về vấn đề làm thế nào để trồng lúa thâm
canh ở Đồng Tháp Mười, thực hiện bằng được ý tưởng của đồng chí
Võ Văn Kiệt. Có hai hướng: Một là, tìm ra các giống lúa chịu phèn để
trồng trên đất phèn. Hai là, tìm cách cải tạo đất phèn trên các diện
tích có thể cải tạo. Cả hai hướng đều đúng. Các anh bên Bộ Nông
nghiệp có nhiều kinh nghiệm trồng lúa đi theo hướng thứ nhất, là
nhà địa chất học anh Hồ Chín đi theo hướng thứ hai. Đầu tiên anh
Hồ Chín nghiên cứu nguồn gốc địa chất của đất phèn ở Đồng Tháp
Mười và phát hiện ra rằng có nhiều diện tích chỉ có một lớp đất phèn
mỏng, ở dưới sâu một chút là đất phù sa cổ, đất phèn ở trên mặt
nước là do nước lũ đưa đến từ các vùng khác có lớp đất phèn sâu. Ở
những nơi có lớp đất phèn sâu thì không cải tạo được, phải giữ cho
ngập nước để ém phèn xuống và trồng tràm, còn ở những nơi chỉ có
lớp đất phèn mỏng thì theo đề xuất của anh Hồ Chín chỉ cần dùng
nước sông Tiền rửa trôi đi rồi đắp bờ ngăn không cho đất phèn từ các
vùng khác tràn đến là trồng được lúa thâm canh. Lãnh đạo các địa
phương đã huy động nhân dân đào kênh, đắp bờ làm “thí nghiệm” về
việc rửa lớp đất phèn bằng nước sông Tiền. “Thí nghiệm” đã thành
công. Trung tâm Địa học tập trung lực lượng nghiên cứu tìm ra các
diện tích có thể rửa phèn để trồng lúa thâm canh trên toàn vùng
Đồng Tháp Mười. Trong lễ tổng kết 10 năm khai hoang Đồng Tháp
Mười do anh Sáu chủ trì tại Cao Lãnh, Trung tâm Khoa học Tự
nhiên và Công nghệ quốc gia được phân công dự thảo báo cáo tổng
kết về cơ sở khoa học của kế hoạch khai hoang Đồng Tháp Mười, anh
Hồ Chín được Nhà nước tặng Huân chương Lao động hạng Nhất.
Thật là một niềm vui lớn của giới khoa học Việt Nam. Nếu không
có sự giao nhiệm vụ cụ thể và đôn đốc thường xuyên của anh Sáu,
511
