Page 108 - 9786045773079
P. 108
Cụ bảo: “Anh cứ về nhà làm ăn. Tôi đi, nhưng chưa
chắc đã làm quan lâu”.
Ông Huyện người làng Sen thích ngồi đọc sách
trong phòng riêng hơn là ngồi ở công đường. Các vụ
kiện giữa bà con nông dân với nhau, cụ đều xử hòa.
NIỀM TIN Một bận cụ phàn nàn: “Nước mất không lo, lo giành
nhau cái bờ ruộng”. Cụ không nỡ bắt dân nghèo
Đ ây đó, các cuộc đấu tranh nhóm lên đều được phải nộp số thuế và chịu những suất phu mới bị gia
thêm. Cụ bị cách quan. Nhân dân Bình Khê chỉ
đông đảo quần chúng tham gia nhưng trước
sau đều thất bại. Đông Kinh nghĩa thục phải giải sống yên hàn được sáu tháng. Cụ muốn cho dân yên
nhưng không những dân mà cả cụ nữa, thực dân
tán. Phong trào Duy Tân, chống thuế, vụ Hà Thành cũng chẳng để cho yên. Ý định “làm quan để che
đầu độc bị đàn áp. Du học sinh ở Nhật bị trục xuất. thân” của cụ đã tan vỡ.
Tin tức xa gần đều dội về Huế. Trước những Sau ngày tiễn cha đi Bình Khê, anh Côn vẫn ở
nguyên nhân thành bại của các phong trào, anh lại Huế học tập.
Côn có sự suy nghĩ của riêng mình. Anh không ở trong thành nội nữa mà dọn ra ở
Cụ Phó bảng Huy khó mà hiểu được điều đó. với một số bạn ở ngoài quán Ao Hồ. Đó cũng là quán
Nhưng tâm sự chán ghét cảnh sống quan trường và đồng hương của Nghệ - Tĩnh mới nhóm lại.
ý thức bất cộng tác với thực dân của cụ thì đã có Những buổi nghỉ trưa, nhiều học sinh con nhà
ảnh hưởng nhất định đối với con trai. quyền quý có người hầu, mang đến những chiếc liễn
Trong một buổi đàm đạo ở Di Luân Đường của sơn son thếp vàng trong đó đựng đầy cao lương mỹ
Quốc Tử Giám, cụ nói: Quan trường là kẻ nô lệ vị. Riêng anh Côn, anh chỉ ăn một nắm xôi hay một
trong đám người nô lệ nên lại càng nô lệ hơn. Giẫm bát cháo tôm, cháo cua ở quán Cụ Lược trước cổng
chân xuống bùn, cụ càng thấy bùn là bẩn. Gửi thư trường.
cho cháu ở quê nhà, cụ ghi: Uy thế không đủ để dựa, Thân phụ không yên ổn sau khi bị cách quan.
xảo hiểm là tự hại mình. Anh Côn không thể yên ổn trong việc học tập. Chị
Cụ bị đổi đi làm Tri huyện Bình Khê. Lại một cả của anh ở quê nhà cũng không thể yên ổn với
người bà con từ làng Sen tìm vào, định theo giúp. nghề cày ruộng. Cả xã hội, những người có nhiệt
105 106
