Page 46 - 9786045773079

ngay: “Hồng hắc đầu” tức là “đầu vừa đỏ vừa đen”. vết bàn tay của những lớp học sinh xưa thì vẫn
Ai cũng hết nhìn ra sân lại nhìn vào lớp mà cười. còn. Bà cụ Lành dựa lưng vào một cây cột như vậy
Người bạn đau mắt cũng cười thoải mái. Ông Cử sợ mà nói chuyện với chúng tôi. Có lúc cụ dẫn cả
người học trò nọ mếch lòng nhưng phần khác ông những câu sách:
cũng mừng vì thấy đứa con nhỏ của mình đã bắt - Ông Cử Quỳnh lấy cô ruột tôi. Nhưng vì lòng
1
đầu bộc lộ sự nhanh trí. quý trọng khoa bảng, chúng tôi cứ gọi dượng là
Không lâu, ông Cử lại phải trở vào Huế vì quan cử. Quan Cử thích ngồi dạy học ở đây không
những công việc còn dang dở. Cậu Cung vẫn ở lại riêng vì đây là quê ngoại mà chính vì cảnh núi sông.
làng Chùa. Bà ngoại gửi cậu đến học với nhà nho Ngài cáo quan về dạy học cũng cốt là để chung thú
Hoàng Phan Quỳnh. vui với nước non, bè bạn. Ngài quan tâm đến sự
Làng Hữu Biệt, nơi trước kia cụ Hoàng Phan phát triển trí lực của lớp người sau.

Quỳnh ngồi dạy học nay đã nằm trong hợp tác xã Cụ Nguyễn Thị Lành say sưa nói đến việc dạy
Nam Giang. Trong sự đổi thay đi lên mới mẻ, Hữu học của ông Cử:
Biệt vẫn giữ được bóng dáng, đường nét của một - Quan Cử cứ lắc đầu hoài khi ngài lần lượt gọi
làng quê xưa của xứ Nghệ: bờ tre, đồng lúa, rặng hết cả Trông và Mọng mà cả hai đều không thuộc
núi, cây cầu và một ngôi đền cũ, đền Độc Lôi, chứng bài. Trông và Mọng là hai con trai của quan Cử.
tích của những thiên truyện thần kỳ. Xưa, các cụ hay đổi con cho nhau mà dạy nhưng
Đi qua những ngôi nhà ngói đỏ, tường vôi trắng quan Cử nhận ra các con mình học không được
trẻ trung vang vang tiếng cười và tiếng máy thu chăm nên ngài phải tự kèm cặp lấy. Sau những cái
thanh, chúng tôi bước đến khu vườn và ngôi nhà lắc đầu ấy, quan Cử gọi đến cậu Cung. Đọc xong,
cụ Nguyễn Trọng Vỹ xưa, nơi cụ Hoàng Phan cậu hỏi thầy:
Quỳnh ngồi dạy học. Cụ Nguyễn Thị Lành , người - Sách nói là “làm điều lành thì được trả điều
1
con gái còn lại duy nhất của cụ Vỹ tiếp chúng tôi lành, làm điều ác tất phải chịu điều ác. Nếu chưa
ngay trong ngôi nhà có từ buổi ấy. Nhà đã cắt làm thấy vậy là do thời gian chưa đến”. Thế ta,
đôi cho hai người cháu và có tu sửa lại nhưng những kẻ làm điều lành cứ ngồi mà đợi thì biết
những cây cột láng bóng có dấu son, dấu mực theo đến bao giờ?

___________ ___________
1. Tuổi Giáp Ngọ (1894). 1. Tiếng Nghệ, chỉ người lấy cô hay dì.

43 44