Page 127 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 127

Phần I: ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC                                                                                                    ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC



                 Báo  Người  cùng  khổ  xuất  bản  từ  năm  1922.  Anh                           rất tiếc. Cả nhà tôi hết sức quý mến anh Nguyễn. Duy có
             Nguyễn Ái Quốc đã đóng góp rất nhiều cho tờ báo. Anh                                điều chúng tôi không bao giờ thấy anh nói chuyện về gia
             viết khoẻ, có số viết tới hai, ba bài. Toàn bộ những bài báo                        đình, làng mạc quê hương anh. Chúng tôi cũng tránh hỏi
             của anh là bản án chủ nghĩa thực dân Pháp và là nguyện                              vì biết anh hoạt động cách mạng, đời sống luôn luôn bị uy
             vọng giành độc lập tự do cho nhân dân Việt Nam và nhân                              hiếp, có thể bị bắt bớ bất cứ lúc nào.
             dân các nước thuộc địa. Lời văn của anh sắc bén, tư tưởng                               Bỗng  một  hôm,  vào  năm  1923  anh Nguyễn  đến  nhà
             của anh rõ ràng và mạnh mẽ: Đấu tranh đến cùng chống                                chúng tôi và nói bằng một giọng lưu luyến:
             chủ nghĩa thực dân Pháp. Ở nhiều số, không những anh                                    - Hôm nay, tôi đến chào anh chị. Tôi sẽ đi xa một thời
             viết bài mà anh còn vẽ tranh châm biếm nữa để đả kích                               gian và không có dịp được gặp anh chị nữa. Xin chào anh
             chế độ thực dân. Tất cả những bài và tranh ký tên Nguyễn                            chị và cháu ở lại mạnh khoẻ và anh cho tôi gửi lời chào
             Ái Quốc trên báo Người cùng khổ mang một màu sắc đặc                                các đồng chí trong hội liên hiệp..." .
                                                                                                                                    1
             biệt: đó là tinh thần đấu tranh cách mạng triệt để và quyết
                                                                                                                               *
             tâm chống chủ nghĩa thực dân. Xem và đọc những bài và
                                                                                                                             *     *
             tranh  đó  người  ta  thấy  rõ  tác  giả  có  một  tinh  thần  tiến
                                                                                                     "... Tháng 7 năm 1922, tôi vừa đi Nam Mỹ về thì gặp
             công rất chủ động và rất thông minh.
                                                                                                 một đồng chí người Pháp phụ trách công đoàn cho xem
                 Dạo ấy, anh Nguyễn là người không có gia đình. Còn
             tôi thì đã lập gia đình. Tôi lúc đó có bàn giấy trạng sư ở số                       mấy tờ báo Người cùng khổ do ông Nguyễn Ái Quốc làm.
                                                                                                 Tôi  đọc  mê  man,  ngốn  ngấu,  người  rần  rật  như  có  lửa
             nhà 10b, phố Po Roayan, Pari. Cả gia đình tôi coi anh như
             người  thân  trong  nhà  và  nhiều  lần  giữ  anh  lại  ăn  cơm.                    đốt bên trong. Đọc xong liền vùng chạy đi tìm anh em
                                                                                                 mình  đọc  nghe  chung.  Cả  lũ  chúng  tôi  ai  cũng  ứa  hai
             Anh giản dị, tự nhiên, vui tính. Anh gọi vợ tôi: "Bà chị của
                                                                                                 hàng nước mắt. Những bài báo ngắn gọn sao lại có thể
             tôi". Anh gọi con gái tôi, Êlian là "cháu". Anh ăn uống ít và
             tôi có cảm tưởng anh là một người không đòi hỏi gì nhiều                            khuấy động tâm hồn, tâm hồn của người mất nước, của
                                                                                                 người lao khổ bị áp bức, bóc lột đến như thế. Những bài
             trong sinh hoạt. Một hôm anh đưa đến tặng gia đình tôi
                                                                                                 báo đọc lên cứ thúc người ta hành động. Nhưng chúng tôi
             một cái chiêng bằng đồng đường kính chừng 50cm và một
             lư hương cũng bằng đồng. Những vật kỷ niệm quý giá đó                               __________

             tôi để ở nhà. Nhưng đến năm 1927 tôi về Goađơlúp, 13
                                                                                                     1. Xem Luật sư Mác Clanvin Blôngcau: "Người bạn tốt của các dân
             năm sau mới trở sang Pari thì những vật đó đã mất. Tôi
                                                                                                 tộc thuộc địa", trong Bác Hồ ở Pháp, Sđd.
                                                                     125                          126
   122   123   124   125   126   127   128   129   130   131   132