Page 113 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 113

Martinique… Châu Mỹ Latin đã để cho Người một ấn tượng mạnh mẽ. Sau đó,
                      dù ở đâu cũng vậy,  Người đều hứng thú theo dõi sự phát triển của cuộc đấu
                                           1
                      tranh của chúng ta” .
                            Cuối năm 1913, con tàu Amiral Latouche Tréville quay về Pháp tại bến
                      cảng Le Havre. Đầu năm 1914, Nguyễn Tất Thành từ Pháp sang Anh để tiếp tục
                      cuộc khảo sát về bản chất của chủ nghĩa đế quốc thực dân tại nơi được coi là
                      “mặt trời không bao giờ lặn” trên đế quốc này. Ở Anh, Nguyễn Tất Thành đã
                      làm đủ mọi nghề để kiếm sống, học tập và hoạt động như: cào tuyết, đốt lò, quét
                      bùn  ở  đường  tàu  điện,  làm  công  nhân  ở  cảng  Liverpool,  làm  bồi  bàn  khách
                      sạn… Ngoài giờ đi làm,  Người tranh thủ học tiếng Anh và dự các buổi diễn
                      thuyết  ngoài  trời,  tham  gia  Công  đoàn  Hải  ngoại  ở  Luân  Đôn  (tổ  chức  của
                      những người lao động châu Á ở Luân Đôn), tham gia biểu tình cùng với công
                      nhân Anh bên bờ sông Thames và những hoạt động trong nghiệp đoàn.
                            Cuối năm 1917, Nguyễn Ái Quốc trở về Pháp hoạt động như một nhà hoạt
                      động cách mạng chuyên nghiệp.

                            Trải qua cuộc sống lênh đênh trên các con tàu trên khắp các đại dương, qua
                      nhiều quốc gia, nhiều châu lục Á, Âu, Phi, Mỹ… Nguyễn Tất Thành đã có dịp
                      tìm hiểu về bản chất của bọn thực dân, đế quốc, về tình cảnh của những người
                      lao động ở chính quốc cũng như ở thuộc địa. Anh hòa mình vào cuộc đấu tranh
                      của giai cấp công nhân và nhân dân lao động ở các nước, từ đó, Người rút ra kết
                      luận:  “Dù  màu  da  có  khác  nhau,  trên  đời  này  chỉ  có  hai  giống  người:  giống
                      người bóc lột và giống người bị bóc lột. Mà cũng chỉ có một tình hữu ái là thật
                                                    2
                      mà thôi: tình hữu ái vô sản” .
                            Thời gian ở Pháp, Người có nhiều liên hệ với các thủy thủ Việt Nam làm
                      việc trên các tàu Pháp ở Bordeaux, Marseille như Lê Văn Thuyết, phục vụ trên

                      tàu Manila hoạt động ở vùng Nam Đại Tây Dương; Bùi Lâm, thủy thủ trên tàu
                      biển Pháp chạy đường Sài Gòn - Marseille, nhờ họ cung cấp tin tức từ trong
                      nước để làm tài liệu viết sách, báo và tìm cách chuyển sách báo, truyền đơn cách
                      mạng về nước (vào khoảng những năm 1919-1920, Người viết cuốn sách Những
                      người bị áp bức). Sau này đồng chí Bùi Lâm kể lại: Nguyễn Ái Quốc thăm hỏi
                      mọi tình hình, căn dặn nhiều điều, nhưng Bùi Lâm thấm thía nhất là câu: “Cần
                      luôn luôn nhớ làm nhiệm vụ của người dân mất nước. Anh em nên thương yêu
                      nhau, vui vẻ, đoàn kết với nhau, đoàn kết cả với công nhân Pháp, nhân dân Pháp
                      và các nước thuộc địa. Chúng ta đều là người nghèo khổ, bị áp bức bóc lột như
                             3
                      nhau” .
                            Thông qua những thủy thủ, Nguyễn Ái Quốc đã lập được đường dây liên


                      __________
                            1. Nghiên cứu và học tập thơ văn Hồ Chủ tịch, Nxb. Khoa học xã hội, Hà Nội, 1979, tr. 548.
                            2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2002, t. 1, tr. 287.
                            3. Bùi Lâm, Gặp Bác ở Pari (trích trong Hồi ký Bác Hồ), Nxb. Văn hóa, Hà Nội, 1975, tr. 8.


                                                               111
   108   109   110   111   112   113   114   115   116   117   118