Page 115 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Huệ Quần thư điếm đã thành trạm liên lạc đưa đón thanh niên yêu nước sang
Quảng Châu dự các lớp huấn luyện chính trị.
Cũng tại Quảng Châu, Người đã giao nhiệm vụ cho đồng chí Nguyễn

Lương Bằng, một trong số anh em của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên
vừa học xong lớp chính trị, tổ chức đường dây giao thông thủy Hải Phòng -
Hương Cảng - Thượng Hải để tăng cường hơn nữa việc đưa đón cán bộ từ
Quảng Châu về và chuyển tài liệu sách báo từ nước ngoài về nước, đặc biệt là
báo Thanh niên, cuốn Đường Kách mệnh… Đồng chí Nguyễn Lương Bằng
nhớ lại: “Đồng chí Vương dặn dò tôi rất cặn kẽ, tỉ mỉ, nhất là về vấn đề giữ bí
mật. Trước khi chia tay, đồng chí Vương lại bảo tôi phải chú ý một điểm:
“Mình ở nước ngoài về, thường là có mật thám theo. Cho nên mới về nước
không nên đi lung tung ngay, chưa nên đi vào nhà ai vội. Không những thế,
1
nếu cần còn phải đóng vai người chơi bời để mật thám không chú ý” . Qua
những đầu mối tuyên truyền từ các cảng Hải Phòng, Sài Gòn mà các cơ sở
thanh niên này được mở rộng.

Ngày 12/4/1927, Tưởng Giới Thạch làm phản, chúng thực hiện các vụ đàn
áp, khủng bố, bắt bớ các đồng chí cách mạng. Được tin, Nguyễn Ái Quốc liền
rời Quảng Châu, bí mật đi Hương Cảng, rồi Thượng Hải, sau đó lại đáp tàu thủy
từ Thượng Hải đi Vladivostok. Từ Mátxcơva, Nguyễn Ái Quốc đi dự Hội nghị ở
Bruxelles - Hội nghị chống chiến tranh đế quốc. Xong Hội nghị, Người sang
Pháp, sang Đức, sang Thụy Sĩ rồi sang Ý. Từ cảng Napoli, khoảng mùa thu năm
1928, Người xuống tàu đi Thái Lan gây dựng cơ sở cách mạng trong Việt kiều.
Trong chuyến đi này, Người ẩn danh là một thanh niên của đoàn thủy thủ. Khi
tàu ghé vào cảng Colombo - thủ đô Ceylan, Người nghỉ lại tại khách sạn “Thắng
Lợi”. Theo yêu cầu của Quốc tế Cộng sản, tháng 11/1929, từ Thái Lan, Người

đến Hương Cảng để triệu tập Hội nghị hợp nhất thành lập Đảng Cộng sản Việt
Nam, mở ra một trang sử vô cùng quan trọng cho cách mạng Việt Nam. Sau
ngày thành lập Đảng, Nguyễn Ái Quốc đi Thái Lan, Xinhgapo, Malaixia làm
nhiệm vụ Quốc tế Cộng sản giao. Cuối năm 1930, Người viết tác phẩm Nhật ký
chìm tàu. Quyển sách kể chuyện về 3 thủy thủ: Pôn (người Âu), Zô (người Phi)
và Râu (người Việt) sống sót sau vụ tàu buôn Pháp bị đắm, được tàu Liên Xô
cứu đưa về Liên Xô. Tác phẩm được hoàn thành trên cơ sở vốn sống thực tiễn
của Người trong cuộc hành trình cứu nước, thực tiễn của sự nghiệp xây dựng
chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô, cùng những tư liệu được các đồng chí Liên Xô cung
cấp theo yêu cầu của Người.
Vào cuối năm 1933, sau gần 2 năm bị nhà cầm quyền Anh ở Hương Cảng
bắt tù, được Luật sư Loseby giúp đỡ, Nguyễn Ái Quốc được trả tự do. Người

tìm cách bắt liên lạc với các đồng chí cách mạng Pháp và Trung Quốc (Paul

__________
1. Nguyễn Lương Bằng, Những lần gặp Bác (trích trong Hồi ký Bác Hồ), Sđd, tr. 22.

113