Page 171 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Việt Nam diễn ra quyết liệt sôi nổi từ Bắc đến Nam như: Khởi nghĩa Phan Đình
Phùng, khởi nghĩa Hoàng Hoa Thám... Đây cũng là lúc chủ nghĩa yêu nước Việt
Nam được tầng lớp sĩ phu khơi dậy và phát triển thành ngọn lửa đấu tranh cứu

nước. Cũng như những thanh niên khác, Nguyễn Tất Thành rất khâm phục
những lãnh tụ khởi nghĩa, Người kính trọng những vị quan lại có tinh thần yêu
nước, không cam chịu cúi đầu phục tùng thực dân Pháp, dám từ bỏ chốn quan
trường để chiêu binh chống giặc, yêu mến và cảm phục những nghĩa quân vốn là
những người nông dân vì nghĩa lớn mà xem cái chết nhẹ tựa lông hồng để
đương đầu với giặc. Người cũng vô cùng ngưỡng mộ những ông vua dám từ bỏ
ngai vàng kêu gọi toàn dân chống Pháp.... Đây chính nhân tố vừa bồi đắp vừa
khơi dậy trong người thanh niên trẻ Nguyễn Tất Thành một tình cảm yêu nước,
thương dân, căm thù bọn xâm lược. Đặc biệt thông qua những buổi đàm đạo về
thời thế của cha mình với những người khoa cử trong vùng như Nguyễn Quý
Song, Phan Bội Châu.... Nguyễn Tất Thành sớm có những nhận thức mới về yêu
nước, về thương dân, đặc biệt là làm sao để tìm được cách khắc phục những hạn

chế mà cả dân tộc đang không giải quyết được như yêu nước tại sao không giữ
được nước? Căm thù giặc sao vẫn cúi đầu làm tôi cho giặc? Những cuộc khởi
nghĩa quật khởi thừa ý chí, thừa sự hy sinh sao vẫn thất bại?
Đặc biệt, trong thời gian Nguyễn Tất Thành sống và học tập tại Huế, Người
đã thường xuyên chứng kiến những cảnh tượng diễn ra hàng ngày của chế độ
thực dân nửa phong kiến điển hình, sự hiện diện của triều đình nhà Nguyễn chỉ
là con rối trong tay thực dân pháp. Người thường tự hỏi: Vì sao những vị quan
lớn trong triều đình luôn xưng là phụ mẫu của nhân nhân, phải cúi đầu cung
kính trước bọn thực dân Pháp xâm lược? Một sự cấu kết vì quyền lợi riêng tư
của nhà Nguyễn đã đẩy đất nước, nhân dân ngày càng chìm vào thảm cảnh tối

tăm, mờ mịt, đắm chìm trong đêm trường nô lệ. Đời sống của người dân bị chà
đạp một cách dã man, chính quyền thực dân phong kiến sẵn sàng hành hạ một
cách tàn nhẫn những người không nộp đủ tô, thuế. Các quyền lợi của nhân dân
bị tước đoạt một cách trắng trợn. Đối lập với cảnh sống xa hoa, lố lăng, phè
phỡn của bọn thực dân Pháp và quan lại là cảnh chết chóc, đói khát lầm than cơ
cực, những tiếng rên xiết ai oán của nhân dân. Nguyễn Tất Thành đã suy nghĩ
rất nhiều về nỗi khổ đau, bất hạnh của người dân, những cảnh tượng bất công
ngang trái và rất nhiều câu hỏi khác được đặt ra làm Người trăn trở: Có phải
chăng cuộc sống đau khổ của nhân dân là điều tự nhiên của xã hội? Hay sự hiện
diện của thực dân Pháp tại quê hương đất nước mình, sự đớn hèn của triều
Nguyễn đã tiếp tay cho bọn thực dân đã gây nên nỗi tang tóc cho quê hương đất
nước? Mặc dù phải thường xuyên đối diện với thảm cảnh đau buồn như vậy,

nhưng người thanh niên Nguyễn Tất Thành vẫn không ngừng cố gắng học hành,
tích luỹ kiến thức, trau dồi tiếng Pháp để thực hiện ý tưởng của mình.
Tháng 4/1908, tại Huế, phong trào chống sưu cao, thuế nặng diễn ra khắp

169