Page 176 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Thứ hai, nhân tố gia đình
Nguyễn Tất Thành may mắn sinh ra trong một gia đình nhà Nho yêu nước.
Thân sinh ra Người là ông Nguyễn Sinh Sắc và bà Hoàng Thị Loan. Ông

Nguyễn Sinh Sắc mồ côi cả cha lẫn mẹ khi còn rất nhỏ. Từ nhỏ ông Nguyễn
Sinh Sắc phải sống thiếu thốn tình yêu thương của gia đình. Do vậy, khi trở
thành người cha, ông đã dành hết tâm huyết, tình thương yêu của mình để nuôi
dạy các con nên người. Ông thi đỗ Phó bảng nhưng không như bao người đỗ đạt
cùng thời, ông Nguyễn Sinh Sắc từ chối ra làm quan để ở nhà làm nghề dạy học.
Bởi theo ông: “Quan trường thị nô lệ trung chi nô lệ, hựu nô lệ” (Quan trường là
1
nô lệ trong những người nô lệ, lại càng nô lệ hơn) . Trong những năm tháng từ
chối ra làm quan, ông là người đầu tiên trực tiếp dạy dỗ cho các con trai mình.
Bằng tình yêu thương, sự từng trải, vốn kiến thức sâu rộng uyên bác, cộng với
linh cảm của một người cha, ông đã nhận ra ở người con trai thứ của mình
những tố chất đặc biệt. Chính vì vậy, ông rất hi vọng và có chủ đích định hình
chí hướng yêu nước cho Nguyễn Tất Thành từ rất sớm.

Ngoài người thân sinh ra mình, Nguyễn Tất Thành còn được cha cho đến
học với những người thầy ở trong vùng nổi tiếng giàu lòng yêu nước, thương
dân, có tư tưởng rất tiến bộ như: Hoàng Phan Quỳnh, Vương Thúc Quý, Trần
Thân... Hay, mỗi khi có những người bạn đến nhà chơi, đặc biệt là những người
bạn có cùng quan điểm chống phong kiến, chống thực dân Pháp xâm lược như
Phan Bội Châu, Vương Thúc Quý, Đặng Thái Thân… ông Nguyễn Sinh Sắc đã
rất khéo léo để người con trai thứ của mình tiếp nước phục vụ cuộc trò chuyện
và cho anh ngồi ở góc nhà để nghe ông và các bạn bàn bạc việc cứu nước. Qua
các câu chuyện giữa cha và các vị khách đã từng bước giúp Nguyễn Tất Thành
hiểu rõ thời cuộc, biết được nỗi day dứt của các bậc cha chú mình trong việc tìm

cách cứu nước.
Bên cạnh đó, những lúc có điều kiện, ông Nguyễn Sinh Sắc còn cho
Nguyễn Tất Thành đi thăm các di tích văn hóa lịch sử, các đền thờ, miếu, đến
những nơi có phong trào đấu tranh chống Pháp diễn ra sôi nổi, anh dũng; hay
đến gặp gỡ và tiếp xúc với các văn thân sĩ phu yêu nước ở Trung kỳ và Bắc kỳ.
Từ các chuyến đi, các buổi trò chuyện đó đã giúp Nguyễn Tất Thành mắt thấy,
tai nghe những cảnh cơ cực, lầm than cũng như thấy được lòng oán hận của
những người dân mất nước. Cũng qua các buổi đi thực tế, cộng với những kiến
thức tích lũy có được đã giúp Người từng bước hiểu rõ hơn sự bất lực, bế tắc của
các con đường cứu nước bao phủ khắp các vùng miền, từ đó định hình cho mình
một ý nghĩ mới. Vì vậy, trong một lần trả lời nhà văn Mỹ Anna Louis Strong,
Người kể lại: “Nhân dân Việt Nam trong đó có ông cụ thân sinh ra tôi, lúc này

__________
1. Bảo tàng Hồ Chí Minh, Hồ Chí Minh tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2012,
tr. 10.

174