Page 276 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

bằng cách nào? Là điều Nguyễn Ái Quốc băn khoăn. Vì báo Le Populaire cơ
quan của Đảng Xã hội Pháp đã đăng bản Yêu sách, nên Nguyễn Ái Quốc đến
gặp chủ nhiệm báo này. Jean Longuet chủ nhiệm báo Le Populaire đã khuyến

khích Nguyễn Ái Quốc học nghề làm báo. Vì thường xuyên lui tới tòa báo Le
Populaire, Nguyễn Ái Quốc lại có dịp làm quen với chủ bút tờ La Vie Ouvrière
(Đời sống thợ thuyền), người đã dạy Nguyễn Ái Quốc học viết báo.
Nhờ sự giúp đỡ nhiệt tình của chủ bút tờ La Vie Ouvrière, Nguyễn Ái Quốc
bắt đầu viết báo nhưng viết rất khó khăn do hạn chế vốn từ, thường Người viết
làm hai bản, gửi cho tòa báo một bản, giữ lại một bản. Khi thấy bài báo của
mình được đăng, Nguyễn Ái Quốc đọc lại so sánh và sửa những chỗ mình viết
sai. Người tập viết từ những bài báo ngắn cho đến dài, viết từ những bài báo dài
cho đến ngắn, cách viết nào cũng khó khăn. Ngày 2/8/1919, báo L’Humanité
1
đăng bài viết đầu tiên của nhà báo Nguyễn Ái Quốc với nhan đề Vấn đề bản xứ .
Với sự nỗ lực, kiên trì, Nguyễn Ái Quốc đã thành công, bước vào làng báo chí
từ giai đoạn đó, trở thành một cây bút có uy tín lúc bấy giờ.

Ngoài viết báo, Người còn viết cả truyện. Truyện ngắn đầu tiên Người viết
được đăng trên báo L’Humanité, tả về đời sống thợ thuyền ở Paris mà cũng là
cuộc sống của Người lúc đó. Tờ báo đã trả cho bài viết một trăm quan, một số
tiền lớn đối với Nguyễn Ái Quốc lúc bấy giờ, và là thành công cả về mặt văn
chương và tài chính. Thành công này đã khuyến khích cho Người viết những
truyện ngắn khác, với đề tài về các nước thuộc địa, về Việt Nam, về quê hương
đang bị thực dân áp bức bóc lột. Người viết sách Bản án chế độ thực dân Pháp
(Le Procès de la colonisation française) lên án chế độ thực dân ở các nước thuộc
địa, Người viết vở kịch Con Rồng tre (Le dragon en bambous) phê phán vạch
trần bộ mặt bán nước của vua quan phong kiến làm tay sai cho thực dân Pháp.

Ngoài việc tập viết báo, viết truyện…, Người còn rất thích đọc sách, đặc
biệt là sách lịch sử, văn học nước ngoài, Người thích đọc Shakespeare và Dicken
bằng tiếng Anh; Lỗ Tấn bằng tiếng Trung; Hugo, Zola bằng tiếng Pháp… Sách
báo đã ảnh hưởng mạnh mẽ, sâu sắc đến tư tưởng và tình cảm của Người, sớm
hình thành ở Người sự đồng cảm yêu thương những con người cùng khổ. Người
cũng quan điểm bất cứ công việc gì cũng cần phải đọc sách, không ngừng đọc
sách là nâng cao kiến thức.
Trong thời gian ở Paris, Nguyễn Ái Quốc sống rất cực khổ để có tiền trang
trải cuộc sống, ngoài viết báo Bác còn làm nghề rửa ảnh và phóng đại ảnh (chính
cụ Phan Chu Trinh đã dạy Bác nghề này). Năm 1920, “với tên gọi Văn Cô,
Nguyễn Ái Quốc thường đến nhà ông Pêra (Péra), thợ ảnh, ở số 4 phố Muchiê
2
Ôbécvillê (Moutier Aubervilliers), Paris để sửa ảnh, phóng ảnh” . Tháng 5/1922,

__________
1. Mai Văn Bộ, Con đường vạn dặm của Hồ Chí Minh, Sđd, tr. 89.
2. Hồ Chí Minh - Biên niên tiểu sử, Sđd, t. 1, tr. 88.

274