Page 43 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 43
giỏi tiếng Hán, tiếng Pháp còn hạn chế đã trở thành một học trò giỏi tiếng Pháp
và rất có tài ứng đối. Để có thành tích như vậy, Người đã chăm chỉ học tập,
ngoài giờ học Pháp văn ở trường, Nguyễn Tất Thành còn đi học lớp chiều với
thầy Ưng Dự, về nhà còn tự học thêm. Vì vậy, Nguyễn Tất Thành có cơ hội để
làm quen với các thầy giáo và binh lính Pháp bất mãn với chính phủ bảo hộ và
Người mượn được những tờ báo của những người Pháp yêu tự do chống lại ách
thực dân ở các nước thuộc địa. Người nhận thấy sự mâu thuẫn giữa lý thuyết và
thực tế mà những kẻ đi “khai hóa” đã áp dụng vào Việt Nam. Càng nhận thức rõ
vấn đề, Người càng có ý thức đi sâu học hỏi, tìm tòi, nghiên cứu để thực hiện
khát vọng của mình.
Sống và học tập tại nơi mà những mâu thuẫn xã hội biểu hiện rõ nét nhất,
bầu không khí chính trị luôn được hâm nóng bởi những luồng tư tưởng, những
trào lưu cách mạng mới, Nguyễn Tất Thành sớm ý thức được thân phận của một
dân tộc nô lệ. Bằng vốn kiến thức có được khi Người theo học tại trường Pháp-
Việt Đông Ba, Trường Quốc Học cùng với những bài học thực tế đã giúp
Nguyễn Tất Thành định hình được con đường mà Người muốn đi. Con đường
đó không giống bất cứ con đường nào của các nhà cách mạng tiền bối.
3. Sự phát triển trong nhận thức tư tưởng và hành động của Nguyễn
Tất Thành khi tham gia các hoạt động yêu nước ở Huế
Những năm tháng Nguyễn Tất Thành học tập ở Huế cũng là lúc nhân dân
Thừa Thiên Huế dấy lên phong trào hưởng ứng cuộc vận động Duy Tân của
Phan Bội Châu. Các sĩ phu yêu nước chuyền tay nhau đọc cuốn sách: Lưu Cầu
1
huyết lệ tân thư . Phan Chu Trinh thì đề xuất cải cách dân chủ với khẩu hiệu nổi
tiếng: “Khai dân trí, chấn dân khí, hậu dân sinh”. Sĩ phu và thanh niên, học sinh
yêu nước ở Huế chuyền tay nhau đọc những tân thư của các nhà tư tưởng canh
tân trong nước và nước ngoài; kêu gọi đàn ông cắt tóc ngắn, mặc áo ngắn, mọi
người gọi nhau là đồng bào. Nguyễn Tất Thành đã tham gia phong trào đầy
nhiệt huyết. Người hô hào các bạn ủng hộ, chép các bài ca để tuyên truyền, giáo
dục đồng bào, kêu gọi hưởng ứng cuộc vận động Duy Tân chống thực dân Pháp.
“Húi hề, húi hề!
Thủng thẳng cho khéo
Bỏ cái ngu này,
Bỏ cái ngu này,
Bỏ cái dại này,
Ăn ngay nói thẳng
__________
1. Lưu Cầu huyết lệ tân thư (tập sách mới viết bằng máu và nước mắt của xứ Lưu Cầu) là một
tác phẩm do Phan Bội Châu viết năm 1903. Phan Bội Châu là nhà cách mạng Việt Nam trong phong
trào chống Pháp, là người thành lập phong trào Duy Tân Hội và khởi xướng phong trào Đông Du.
41
