Page 441 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Jacques Duclos. Theo lời kể của Jacques Duclos, lần đầu tiên ông gặp Nguyễn
Ái Quốc tại một cuộc họp của Ủy ban Quốc tế III ở thành phố Paris. Khi được
biết Nguyễn Ái Quốc là người Việt Nam, ông ngạc nhiên không hiểu vì sao

Nguyễn Ái Quốc và một số người Việt Nam khác lại vượt một quãng đường dài
sang Pháp để kiếm sống, đấu tranh? Được Nguyễn Ái Quốc kể cho nghe về tình
hình đen tối của nước mình bởi những việc làm xấu xa mà thực dân Pháp gây ra,
dưới chiêu bài “khai hóa văn minh”, Jacques Duclos hiểu sự thật về chủ nghĩa
thực dân Pháp, có nhận thức mới về chủ nghĩa thực dân nói chung và thực dân
Pháp nói riêng... Hai người còn có những kỷ niệm khi tham gia các hoạt động
ủng hộ nước Nga Xôviết.
Từ đó, Jacques Duclos và Nguyễn Ái Quốc luôn gắn bó bên nhau và
thường bàn luận với nhau rất sôi nổi về tình hình thời sự quốc tế. Nhớ về người
bạn Việt Nam trong những năm tháng hoạt động sôi nổi ấy, Jacques Duclos đã
bộc bạch trong Hồi ký của mình rằng: “Người thanh niên yêu nước tha thiết
này hẳn có hy vọng tràn trề vào sự giúp đỡ quốc tế, vào tình nghĩa của tất cả

những người đang làm cách mạng khắp hoàn cầu - những người với bổn phận
1
quốc tế sẽ giúp đỡ những dân tộc bị trị vùng lên…” . Sau này, tháng 5/1946,
Nguyễn Ái Quốc khi đó là Chủ tịch Hồ Chí Minh sang thăm nước Pháp với tư
cách là thượng khách của Chính phủ Pháp, Người đã gặp lại Jacques Duclos -
người bạn chiến đấu thân thiết năm xưa, nay là Ủy viên Bộ Chính trị Đảng
Cộng sản Pháp, Phó Chủ tịch Quốc hội Pháp. Jacques Duclos đã vận động một
số bạn bè của mình tìm mọi cách để có thể giúp đỡ nhân dân Việt Nam trong
cuộc đấu tranh giữ gìn nền tự do, độc lập.
Một người bạn quốc tế khác của Nguyễn Ái Quốc trong thời kỳ Người hoạt
động cách mạng ở Pháp là Max Clainville Bloncourt, luật sư, cùng hoạt động

với Người trong Hội Liên hiệp thuộc địa và Ban Biên tập báo Le Paria (Người
cùng khổ). Ấn tượng về Nguyễn Ái Quốc những năm 1920 đã được Max
Clainville Bloncourt kể lại: Anh nói tiếng Pháp hoàn hảo và tiếp xúc với anh, tôi
thấy ngay đó là một người đáng mến. Và càng hoạt động chúng tôi càng yêu
thương nhau, càng thấy các dân tộc thuộc địa phải đoàn kết với nhau chống kẻ
thù chung. Anh đã trở thành bạn thân và tin cậy của tôi. “Đó là một đồng chí rất
tốt, rất trung hậu, rất dũng cảm với một lý tưởng đấu tranh vô cùng cao quý và
2
đẹp đẽ” .
Nhắc tới sự kiện Nguyễn Ái Quốc và “vụ án Hồng Kông”, không thể không
nhắc tới một người bạn thân thiết: Luật sư Loseby. Cần nhắc lại là thời điểm

năm 1931, Nguyễn Ái Quốc-Hồ Chí Minh lúc đó có tên là Tống Văn Sơ bị

__________
1. Thu Trang, Nguyễn Ái Quốc tại Pari (1917-1923), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002,
tr. 185.
2. Bác Hồ ở Pháp, Nxb. Văn học, Hà Nội 1970, tr. 48-56.

439