Page 457 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

đầu cuộc đấu tranh trực diện chống lại chủ nghĩa thực dân Pháp? Với trí thông
minh thiên tài, Người nhận thức rõ nước Pháp chính là nơi sản sinh ra chủ nghĩa

thực dân Pháp, sẽ không có nơi nào tốt hơn cho việc tìm hiểu cặn kẽ kẻ thù của
dân tộc bằng ngay tại nơi sản sinh ra chúng. Lúc bấy giờ, Paris là trung tâm
quan trọng nhất của các sự kiện chính trị thế giới, nơi diễn ra hội nghị của các
nước đế quốc thắng trận. Đây là điều kiện, là cơ hội tốt cho ý định đấu tranh của
Người. Nước Pháp cũng là nơi có phong trào công nhân phát triển mạnh, có khá
đông đồng bào Việt Nam đang sinh sống, họ có mối liên hệ thường xuyên với
Tổ quốc, sẽ có sự đồng cảm lớn với Người.

Tại Paris, Nguyễn Tất Thành gia nhập “Hội những người Việt Nam yêu
nước ở Pháp”, tích cực tham gia các hoạt động trong các chức tổ chức, hòa mình
vào phong trào đấu tranh của quần chúng nhân dân lao động Pháp, tích cực đọc
và học ở các thư viện, tham gia thường xuyên vào các buổi diễn thuyết của Đảng
Xã hội Pháp và câu lạc bộ Faubourg. Qua đó giúp Nguyễn Tất Thành trưởng

thành dần về nhận thức và đã gặp, làm bạn với những người bạn Pháp như
Marcel Cachin, Paul Vaillant Couturier, Jacques Duclos… Người thường tranh
luận về vấn đề dân tộc, dân chủ, tự do… Khi ở với Phan Văn Trường và Phan
Châu Trinh, Nguyễn Tất Thành thường tranh luận (có lúc gay gắt) với hai người
về con đường cứu nước.

Đầu năm 1919, Nguyễn Tất Thành tham gia Đảng xã hội Pháp. Khi được
hỏi vì sao vào Đảng, Anh trả lời: “Chỉ vì đây là tổ chức duy nhất ở Pháp bênh
vực nước tôi, là tổ chức duy nhất theo đuổi lý tưởng cao quý của Đại cách mạng
1
Pháp: Tự do, Bình đẳng, Bác ái” . Vào tháng 6/1919, Người đã thay mặt cho
nhóm người Việt Nam yêu nước cùng thảo ra bản Yêu sách gồm tám điểm gửi
đến Hội nghị Versailles và ký tên bên dưới là Nguyễn Ái Quốc đề nghị Chính
phủ Pháp và các nước đồng minh thừa nhận nguyên tắc của quyền dân tộc tự

quyết. Tuy không được các nước thừa nhận, bản Yêu sách như “một quả bom,
chúng tôi gọi đó là tiếng sấm, tiếng sét. Tiếng sấm mùa xuân đã xua tan màn
sương mù... Bây giờ, ở ngay tại thủ đô nước Pháp, ở ngay giữa các hội nghị
“cường quốc”, có một người Việt Nam ngang nhiên đứng ra đòi quyền lợi cho
cả dân tộc mình, dư luận thế giới xôn xao lên bàn tán rầm rầm. Ai mà không
kính, không phục. Độ ấy, người mình ở Pháp gặp nhau đều nói độc lập, tự quyết,
đều nói đến Nguyễn Ái Quốc. Chính cái tên Nguyễn Ái Quốc bản thân nó có sức
2
hút rất lạ” . Sự thờ ơ của các nước tham dự hội nghị và việc thực dân Pháp
không chấp nhận bản Yêu sách, dù là những đòi hỏi “rất ôn hòa cả về nội dung
và hình thức” khiến Nguyễn Ái Quốc càng nhận rõ bản chất của chủ nghĩa đế

__________
1. Hồ Chí Minh - Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2016, t. 1, tr. 47.
2. Épghênhi Cabêlép, Đồng chí Hồ Chí Minh, Nxb. Thanh niên, Hà Nội, 1985, t. 1, tr. 74-75.

455