Page 819 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Xuất hiện bên cạnh đó và sau này càng nhiều thêm, một bộ phận trí thức
“Tây học” nhưng vẫn mang nặng tinh thần yêu nước và niềm tự hào dân tộc. Từ
những trường lớp và giáo trình được đào tạo, rộng hơn là cả sự quan sát trải

nghiệm xã hội phương tây, những trí thức này đã mang về những tri thức khoa
học tiên tiến của thời đại. Họ cũng là những người đi tiên phong trong cuộc tiếp
xúc văn hoá Đông - Tây ở Việt Nam. Các trí thức được Pháp đào tạo cùng các sĩ
phu tiên tiến - những bậc thức giả thời đó - dần dần lĩnh hội và mang về cho dân
tộc những tư tưởng mới lạ từ kho tàng tri thức nhân loại, từ xứ sở của chính
những kẻ đang thống trị dân tộc mình. Không ít người trong số họ đã sử dụng
những vũ khí tri thức đó trong cuộc đấu tranh chung của dân tộc và trở thành
những nhà yêu nước, những nhà cách mạng. Đó là những điều nằm ngoài toan
tính của của những kẻ cai trị thực dân khi phát triển một nền giáo dục theo kiểu
phương tây ở Đông Dương.

Truyền thống và phẩm chất cá nhân, trải nghiệm thực tiễn
Hồ Chí Minh sinh ra và trải qua tuổi niên thiếu trên quê hương Nghệ An.
Dải đất miền Trung dài, hẹp này phải chịu đựng khí hậu khắc nghiệt với những
đợt gió nóng, nóng, những trận mưa bão lớn, thường xuyên chịu cảnh hạn hán

rồi lại ngập úng, lũ lụt. Sống trong môi trường thiên nhiên khắc nghiệt, người
dân xứ Nghệ đã tự rèn cho mình một truyền thống quý báu. Đó là tinh thần lao
động cần cù, sáng tạo. Đó là tinh thần đoàn kết chiến đấu kiên cường trong
chống xâm lược và kiên trì bền bỉ chống thiên tai.
Mang một tâm hồn nhạy cảm, Hồ Chí Minh được kế thừa và hấp thụ những
tinh hoa của truyền thống dân tộc và quê hương ngay từ tuổi thiếu niên, ở ngay
nơi mình sinh sống. Trong những năm tháng Người lớn lên trên mảnh đất quê
hương, tinh thần của khởi nghĩa Hương Khê vẫn còn đọng lại với thời gian. Ý
chí đấu tranh quật cường và tinh thần hy sinh anh dũng của các phong trào Đông

Du, Đông Kinh nghĩa thục cùng các phong trào yêu nước kháng Pháp như ngọn
lửa âm ỉ vẫn cháy trong lòng những người con yêu nước Việt Nam. Trong bài
Nghệ Tĩnh đỏ, Nguyễn Ái Quốc đã viết về truyền thống cách mạng của vùng quê
hương mình như sau: “Nhân dân Nghệ - Tĩnh nổi tiếng cứng đầu. Trong thời kỳ
Pháp xâm lược cũng như trong các phong trào cách mạng quốc gia (1905-1925)
Nghệ - Tĩnh đã nổi tiếng. Trong cuộc đấu tranh hiện nay, công nhân và nông dân
1
Nghệ - Tĩnh vẫn giữ vững truyền thống cách mạng của mình.” . Sự hun đúc của
truyền thống đất nước, quê hương, gia đình lại được phát huy bởi những tố chất
cá nhân, riêng của Hồ Chí Minh - đó là ý chí kiên cường và nghị lực phi thường
trước những khó khăn thử thách, đã hình thành tính cách và bản lĩnh của một
người thanh niên đầy hoài bão.

__________
1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, t. 3, tr. 79.

817