Page 895 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 895
CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH VÀ CON ĐƯỜNG GIẢI PHÓNG DÂN TỘC,
PHÁT TRIỂN ĐẤT NƯỚC CỦA CÁCH MẠNG VIỆT NAM
TS. ĐẶNG VĂN THÁI
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh
Năm 1858, thực dân Pháp nổ súng tiến hành chiến tranh xâm lược Việt
Nam. Trước nguy cơ mất nước, nhân dân Việt Nam đã đứng lên anh dũng kháng
chiến không ngừng chống quân xâm lược bảo vệ nền độc lập dân tộc. Triều đình
nhà Nguyễn đã tổ chức kháng chiến chống xâm lược, nhưng vì lợi ích giai cấp
nên đã từng bước nhượng bộ, cầu hòa và cuối cùng là đầu hàng quân xâm lược.
1
Bằng việc ký Hiệp ước Patơnốt (1884) , triều đình nhà Nguyễn chính thức đầu
hàng thực dân Pháp. Từ đây, Việt Nam từ một nước phong kiến độc lập đã mất
hẳn chủ quyền thống nhất và trở thành một nước thuộc địa nửa phong kiến, phụ
thuộc vào nước Pháp.
Sau khi căn bản hoàn thành cuộc bình định bằng quân sự, từ năm 1897 thực
dân Pháp bắt đầu cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất ở Việt Nam. Về chính trị,
thực dân Pháp thành lập Liên bang Đông Dương đứng đầu là một viên toàn
quyền người Pháp. Việt Nam bị chia thành ba xứ với ba chế độ cai trị khác nhau
2
gồm: xứ nhượng địa Nam kỳ và hai xứ bảo hộ Trung kỳ, Bắc kỳ . Bộ máy chính
quyền từ trung ương đến địa phương đều do thực dân Pháp chi phối. Chúng xây
dựng hệ thống pháp luật hà khắc gồm cảnh sát và nhà tù ở khắp nơi. Về kinh tế,
thực dân Pháp đẩy mạnh cướp đoạt ruộng đất để lập đồn điền trồng cây công
nghiệp; tăng cường khai thác mỏ và đầu tư vào các ngành công nghiệp nhẹ; phát
triển hệ thống giao thông vận tải, độc chiếm thị trường Việt Nam. Biến nền kinh
tế phong kiến trở thành nền kinh tế tư bản thuộc địa, nửa phong kiến. Về văn
hóa - giáo dục, thực dân Pháp vẫn duy trì chế độ giáo dục phong kiến, đồng thời
__________
1. Triều đình Huế ngày càng suy yếu, luôn có tư tưởng đầu hàng, thực dân Pháp đã tận dụng tốt
thời cơ buộc triều đình Huế đi tới ký kết Hiệp ước Hácmăng (25/8/1883) và sau đó là Hiệp ước
Patơnốt (6/6/1884), đặt Việt Nam dưới sự cai trị của thực dân Pháp. Nội dung hiệp ước Patơnốt được
dựa trên những nội dung của Hiệp ước Hácmăng, nhưng chỉ sửa đổi một số điểm để mua chuộc vua
quan nhà Nguyễn bù nhìn và xoa dịu dư luận.
2. Trên danh nghĩa pháp lý, Trung kỳ và Bắc kỳ được người Pháp xem là đất mà họ bảo hộ một
triều đình “độc lập” của Việt Nam.
893
