Page 166 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 166
đến năm 2010. Đó là một khoảng thời gian dài và quản lý để bảo đảm các mục tiêu đặt ra trong
đầy khó khăn do những vướng mắc về thể chế và quyết định của Thủ tướng Chính phủ và duy trì
thiếu thông tin cần thiết cho loại hình quy hoạch được chức năng của khu bảo tồn biển. Có thể nói,
chuyên biệt này. Quy hoạch kéo dài và việc chậm ngay từ năm 2001 (trước khi quy hoạch được duyệt
phê duyệt quy hoạch như vậy khiến cho quá trình vào năm 2010), thì khu biển Hòn Mun (sau này mở
quản lý sau này gặp khó khăn. Bởi vì: 1) Khi các rộng ra toàn vịnh Nha Trang) thuộc tỉnh Khánh
khu bảo tồn biển được phê duyệt thì hệ sinh thái Hòa đã được chọn làm khu bảo tồn biển đầu tiên
cốt lõi trong mỗi khu (rạn san hô) và các giá trị bảo của nước ta, và là một trong ba địa điểm trình diễn
tồn tiềm năng được biết đến từ năm 1998 bị mất thử nghiệm mô hình quản lý toàn cầu. Hoạt động
đi đáng kể, có nơi gần như “mất trắng” như ở khu này được thực hiện dưới sự giúp đỡ tài chính và hỗ
bảo tồn biển Cô Tô (tỉnh Quảng Ninh),...; 2) Các trợ kỹ thuật của Ngân hàng Thế giới (WB), Quỹ
nhà tài trợ quốc tế và các quốc gia có kinh nghiệm Môi trường toàn cầu (GEF), Cơ quan Phát triển
quản lý khu bảo tồn biển không dành ưu tiên quốc tế Đan Mạch (Danida) và Tổ chức Bảo tồn
cao cho hoạt động bảo tồn biển ở Việt Nam (mất thiên nhiên quốc tế (IUCN). Sau đó, khu bảo tồn
chi phí cơ hội) ngay sau khi nó được phê duyệt; biển Cù Lao Chàm cũng được thành lập và đưa vào
3) Chờ đợi lâu, các nhà nghiên cứu, nhà quản lý quản lý với sự giúp đỡ của Danida (2004 - 2010).
trực tiếp và địa phương trong nước có khu bảo tồn Những bài học kinh nghiệm rút ra từ thực tế quản
biển đề xuất trong quy hoạch cũng kém “mặn mà” lý thí điểm hai khu bảo tồn biển Hòn Mun (nay
và thiếu chủ động triển khai công tác quản lý (hậu là khu bảo tồn biển vịnh Nha Trang) và Cù Lao
quả quy hoạch đi sau hành động phát triển). Trước Chàm rất hữu ích, sau này được vận dụng trong
tình hình đó, Chính phủ đã phải huy động nguồn quản lý hệ thống khu bảo tồn biển cả nước, nhấn
kinh phí của Nhà nước để trợ giúp các ngành và địa mạnh đến việc gắn cải thiện sinh kế với tăng cường
phương thực hiện công tác quản lý. Tuy nhiên, đây sự tham gia của cộng đồng địa phương sống trong
cũng là thời gian thể hiện sự chuyển đổi sâu sắc về và lân cận khu bảo tồn biển.
nhận thức của các cơ quan quản lý nhà nước các Trên thế giới, nội dung và phương pháp quản
cấp đối với một vấn đề vừa mới mẻ, vừa mang tầm lý khu bảo tồn biển đã được Hội nghị thế giới về
chiến lược của một quốc gia biển như Việt Nam. các vườn quốc gia (1962) đề cập khi xem xét nhu
Sau khi được phê duyệt, hệ thống 16 khu bảo cầu bảo vệ các khu vực biển và ven biển. Trước hết,
tồn biển được quy hoạch đã bước sang giai đoạn cần xây dựng một khuôn khổ pháp lý cấp toàn cầu
164 165
