Page 483 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 483
Phần thứ hai: T I NĂNG QUÂN SỰ XUẤT CHÚNG, CỐNG HIẾN ĐẶC BIỆT XUẤT SẮC...
Không chấp nhận ý kiến của đa số đại biểu Đại hội về tạm chờ và bàn
bạc thêm, đại biểu Kỳ bộ Bắc Kỳ tuyên bố ly khai khỏi Hội Việt Nam Cách
mạng Thanh niên, đồng thời phê phán cả hai tổ chức Thanh niên và Tân
Việt là “hữu khuynh”, là “không cách mạng”.
Ngay sau đó, tháng 6/1929, Đông Dương Cộng sản Đảng ra đời, ra điều
kiện buộc Thanh niên và Tân Việt giải thể và xét kết nạp từng người. Các
hội viên còn lại trong Thanh niên, nhất là các đồng chí hoạt động ở Trung
Quốc và Kỳ bộ Nam Kỳ, một mặt vận động thuyết phục Đông Dương Cộng
sản Đảng hợp tác thảo luận, mặt khác thành lập An Nam Cộng sản Đảng
(7/1929) để “đối trọng”. Hai cuộc vận động từ sự phân liệt của Thanh niên
của hai tổ chức cộng sản đã thu hút các hội viên tích cực của họ và một số
đảng viên Tân Việt gia nhập Đông Dương Cộng sản Đảng.
Còn Tân Việt Cách mạng Đảng, Tổng bộ bị bắt hết, cấp Liên tỉnh bộ trở
xuống còn nguyên vẹn, số lượng đảng viên đông (riêng Liên tỉnh Lục Hoan
có khoảng 400 người). Một số đã chuyển sang Đông Dương Cộng sản Đảng,
và nhận lời tiếp tục vận động phát triển cho tổ chức này (như Lê Viết Lượng
đã kể trong hồi ký của ông).
Tháng 9/1929, đại đa số đảng viên Tân Việt rất mong muốn được gia
nhập Đảng Cộng sản, nhưng không tự động, họ nóng lòng chờ đợi Đảng liên
lạc chắp nối và có đường hướng mới trên con đường đi tới. Họ không tán
thành cách làm của Đông Dương Cộng sản Đảng. Một số đảng viên đã đặt
tên mới là Đông Dương Cộng sản Liên đoàn thay tên cho Đảng Tân Việt và
hầu như tên đó đã nhanh chóng lan truyền khắp nội bộ Đảng và được các
đảng viên chào đón. Để nói rõ mục đích, ý chí và tình cảm của mình, Đông
Dương Cộng sản Liên đoàn đã phát đi bức Thông đạt lịch sử khẳng định sự
nhất quán của mình trong việc hợp nhất ba tổ chức cộng sản.
Tháng 11/1929, Kỳ bộ Đông Dương Cộng sản Liên đoàn Nam Kỳ được
thành lập với Ban lãnh đạo lâm thời gồm: Nguyễn Đình Kiên, Lê Trọng
Mận, Trần Hữu Duyệt, Trần Hữu Chương, Nguyễn Khoa Văn (Hải Triều),
Nguyễn Hoàng .
1
Tối 28/12/1929, theo đề xuất của Kỳ bộ Đông Dương Cộng sản Liên đoàn
Nam Kỳ, các đại biểu của ba kỳ về ga Chợ Thượng (Đức Thọ, Hà Tĩnh) tiến
_______________
1. Xem Đào Xuân Mai: Tân Việt phân hóa, bản đánh máy, 1981, tr.1.
481
