Page 105 - http://tvs.vsl.vn/trienlam
P. 105
vị tổ tiên về, cầu khấn xong thì để cho các vị ăn trưởng họ trông nom. Các nhà đại gia bao giờ
uống. Khi các ngài ăn uống phải che màn để người cũng có một cuốn tộc phả ghi chép công việc sự
ngoài không nhìn vào được. trạng của tổ tông để ở nhà thờ này.
Trường hợp các gia đình khá giả, gian thờ được Mỗi năm vào ngày húy nhật ông thủy tổ, cả họ
trang hoàng bằng hoành phi, câu đối. Hoành phi họp mặt tại nhà thờ cúng tế. Các chi họ đều mang
là tấm biển gỗ nằm ngang trên xà nhà chiếu cỗ bàn, hương hoa đến lễ. Ngày đó cả họ ăn uống
xuống bàn thờ. Biển sơn son, khắc chữ. Thông vui vẻ. Ông trưởng họ đọc lại sự tích của vị thủy
thường có khắc những chữ như: Phục kỳ thủy tổ. Trong họ có chi nào ăn nên, làm nổi cũng nhân
(hướng về cội nguồn) hoặc Ẩm hà tư nguyên (uống dịp này đến báo cáo thành tích và cung đốn thêm
nước nhớ nguồn). Hai bên gian thờ, còn treo câu
cho nhà thờ để tỏ lòng thành kính với vị thủy tổ.
đối. Câu đối cũng là những biển gỗ dài, sơn son,
Tất nhiên, khi cúng ông thủy tổ, người ta có nhắc
khắc chữ vàng treo từ trên nóc xuống. Chữ khắc
đến các vị khác của các chi.
câu đối thường là:
Sau buổi lễ mọi người thường kéo nhau đi
Công đức bách niên duy
thăm mộ tổ, đắp thêm cỏ hoặc tô lại mộ (nếu là
Tử tôn vạn đại kiến.
mộ gạch). Có những họ tổ chức tế tổ ngay ở mộ.
(Công đức cha ông trăm năm còn đó
Hằng năm, vào ngày mất của ông bà, cha mẹ,
Thế hệ con cháu ngàn đời thấy đây).
trước ngày giỗ chính có lễ cúng tiên thường. Các
Hoặc là:
gia đình bình thường chỉ thắp hương và có bát
Tổ tông công đức thiên niên thịnh
Tử hiếu tôn hiền vạn đại xương. cơm, quả trứng đặt lên bàn thờ vào buổi chiều, gọi
(Công đức tổ tông ngàn năm thịnh là cúng cơm tối. Cỗ bàn đàng hoàng được làm vào
Cháu hiền, con hiếu vạn đời hay). hôm sau. Chỉ có giỗ lớn mới cúng tiên thường. Giỗ
Tục thờ cúng tổ tiên còn thể hiện ở việc dựng mọn (giỗ các bác, chú, anh, em...) thì không có.
nhà thờ tổ. Có những dòng họ lớn, con cháu chung Những ngày giỗ làm qua loa, gọi là giỗ qua
nhau làm ngôi nhà để thờ vị thủy tổ của dòng họ đàng nhằm cúng những người chết yểu, không
mình. Nhà thờ ấy gọi là nhà thờ họ hay bàn thờ làm to như các ngày giỗ khác.
tổ, tên chữ là từ đường. Ngày giỗ cha mẹ, con trưởng phải chủ trì. Các
Việc trang trí từ đường cũng giống như trang em đều phải làm mâm cỗ mang đến hoặc đến góp
trí bàn thờ gia tiên. Có điều khác là việc thờ tự do giỗ từ hôm trước. Những nhà có vai vế trong làng
103 104
