Page 113 - http://tvs.vsl.vn/trienlam
P. 113

đầu tiên, dạy các thành viên phải sống và ứng xử
                                                                                                      thế nào cho có chuẩn mực. Chính cộng đồng giáo
                                                                                                      dục các thành viên của mình theo ý đồ nhằm cố
                                                                                                      kết cộng đồng; ngược lại, các thành viên muốn tồn
                                                                                                      tại và phát triển phải tuân theo các quy tắc, các
                             ỨNG XỬ CỘNG ĐỒNG
                                                                                                      điều luật mà cộng đồng đề ra. Bởi vậy, cộng đồng
                                                                                                      đóng một vai trò rất lớn. Muốn làm được điều đó,
                     Xã  hội  Việt  Nam  xưa  là  một  xã  hội  nông                                  cộng  đồng  phải  hướng  cho  các  thành  viên  đi  tới
                  nghiệp  nhỏ,  lạc  hậu.  Do  vị  trí  địa  lý  và  những                            một niềm tin say mê lý tưởng, luôn luôn nâng cao
                  điều kiện lịch sử khắc nghiệt nên nhu cầu đoàn                                      tâm hồn và giải toả tình cảm. Đó là một niềm tin
                  kết cộng đồng đã được đặt lên hàng đầu. Xã hội                                      có phần huyền bí nhưng rất cụ thể, thiết thực và
                  nông nghiệp ấy lại lấy làng xã làm đơn vị cơ sở.                                    thiêng liêng: tín ngưỡng thành hoàng và tổ tiên.
                  Con người sinh ra, lớn lên và chết đi cũng ở trong                                  Tín ngưỡng này sẽ góp phần liên kết làng xã về
                  làng. Dù có người đi xa để lập nghiệp, nhưng họ                                     phương  diện  tinh  thần.  Có  một  vị  thần  chung  -
                  vẫn gắn bó với làng. Cuộc sống quẩn quanh trong                                     Thành hoàng, ông tổ lập nên làng xóm - sẽ khiến
                  làng khiến tâm lý tiểu nông phát triển. Hơn thế,                                    các thành viên thêm gắn kết, bám đất, bám làng.
                  nền kinh tế tự cấp, tự túc, ít giao lưu buôn  bán                                   Từ đấy sẽ nảy ra các hình thức kết chạ, kết nghĩa,
                  khiến các đô thị kém phát triển. Nếu trong đô thị,                                  những lễ tế tổ và những nhà thờ họ.
                  con người tương đối vô danh, người ta chỉ biết đến                                    Phương  châm  ứng  xử  thế  này  thể  hiện rất rõ
                  nhau  qua  một  địa  chỉ  cụ  thể  và  hàng  xóm  láng                              nét qua phong tục, tập quán của làng. Vào ngày
                  giềng  chỉ  là  những  hàng  xóm  láng  giềng  không                                giỗ tổ họ, trong mâm cơm cúng bao giờ cũng có bát
                  gian  thì  ở  làng  xã,  mọi  người  lại  biết  rất  rõ  gốc                        cháo  và  nắm  cơm.  Ý  nghĩa  của  nó  là  nhằm  giáo
                  tích bao đời của nhau. Do  đó, ứng xử cộng đồng                                     dục  con  cháu  sống  phải  có  nghĩa,  có  tình,  giàu
                  trong xã hội người Việt, cụ thể hơn là ứng xử làng                                  sang phải nhớ lúc hàn vi, phải cưu mang lẫn nhau
                  xã có những đặc trưng riêng, nó khắt khe, xét nét                                   dù chỉ có rau có cháo. Làng nghề Bát Tràng thờ
                  và con người bị lệ thuộc nhiều hơn vào cộng đồng.                                   thần  Thành  hoàng.  Đám  rước  được  tổ  chức  từ
                  Làng xã là khuôn khổ nảy sinh và phát triển mọi                                     ngày  15  đến  ngày  22  tháng  Hai  âm  lịch  hằng
                  năng  lực  của  các  thành  viên  trong  công  xã.  Nó                              năm. Vào ngày ấy, người dân tổ chức lễ rước, đốt
                  cung  cấp  cho  các  thành  viên  ấy  những  tri  thức                              pháo, tắm cho các bài vị, đưa ra đình tế rồi lại rước


                                                                 111                                  112
   108   109   110   111   112   113   114   115   116   117   118