Page 114 - http://tvs.vsl.vn/trienlam
P. 114

đầu tiên, dạy các thành viên phải sống và ứng xử
                 thế nào cho có chuẩn mực. Chính cộng đồng giáo
                 dục các thành viên của mình theo ý đồ nhằm cố
                 kết cộng đồng; ngược lại, các thành viên muốn tồn
                 tại và phát triển phải tuân theo các quy tắc, các
 ỨNG XỬ CỘNG ĐỒNG
                 điều luật mà cộng đồng đề ra. Bởi vậy, cộng đồng
                 đóng một vai trò rất lớn. Muốn làm được điều đó,
 Xã  hội  Việt  Nam  xưa  là  một  xã  hội  nông   cộng  đồng  phải  hướng  cho  các  thành  viên  đi  tới
 nghiệp  nhỏ,  lạc  hậu.  Do  vị  trí  địa  lý  và  những   một niềm tin say mê lý tưởng, luôn luôn nâng cao
 điều kiện lịch sử khắc nghiệt nên nhu cầu đoàn   tâm hồn và giải toả tình cảm. Đó là một niềm tin
 kết cộng đồng đã được đặt lên hàng đầu. Xã hội   có phần huyền bí nhưng rất cụ thể, thiết thực và
 nông nghiệp ấy lại lấy làng xã làm đơn vị cơ sở.   thiêng liêng: tín ngưỡng thành hoàng và tổ tiên.
 Con người sinh ra, lớn lên và chết đi cũng ở trong   Tín ngưỡng này sẽ góp phần liên kết làng xã về
 làng. Dù có người đi xa để lập nghiệp, nhưng họ   phương  diện  tinh  thần.  Có  một  vị  thần  chung  -
 vẫn gắn bó với làng. Cuộc sống quẩn quanh trong   Thành hoàng, ông tổ lập nên làng xóm - sẽ khiến
 làng khiến tâm lý tiểu nông phát triển. Hơn thế,   các thành viên thêm gắn kết, bám đất, bám làng.
 nền kinh tế tự cấp, tự túc, ít giao lưu buôn  bán   Từ đấy sẽ nảy ra các hình thức kết chạ, kết nghĩa,
 khiến các đô thị kém phát triển. Nếu trong đô thị,   những lễ tế tổ và những nhà thờ họ.
 con người tương đối vô danh, người ta chỉ biết đến   Phương  châm  ứng  xử  thế  này  thể  hiện rất rõ
 nhau  qua  một  địa  chỉ  cụ  thể  và  hàng  xóm  láng   nét qua phong tục, tập quán của làng. Vào ngày
 giềng  chỉ  là  những  hàng  xóm  láng  giềng  không   giỗ tổ họ, trong mâm cơm cúng bao giờ cũng có bát
 gian  thì  ở  làng  xã,  mọi  người  lại  biết  rất  rõ  gốc   cháo  và  nắm  cơm.  Ý  nghĩa  của  nó  là  nhằm  giáo
 tích bao đời của nhau. Do  đó, ứng xử cộng đồng   dục  con  cháu  sống  phải  có  nghĩa,  có  tình,  giàu
 trong xã hội người Việt, cụ thể hơn là ứng xử làng   sang phải nhớ lúc hàn vi, phải cưu mang lẫn nhau
 xã có những đặc trưng riêng, nó khắt khe, xét nét   dù chỉ có rau có cháo. Làng nghề Bát Tràng thờ
 và con người bị lệ thuộc nhiều hơn vào cộng đồng.   thần  Thành  hoàng.  Đám  rước  được  tổ  chức  từ
 Làng xã là khuôn khổ nảy sinh và phát triển mọi   ngày  15  đến  ngày  22  tháng  Hai  âm  lịch  hằng
 năng  lực  của  các  thành  viên  trong  công  xã.  Nó   năm. Vào ngày ấy, người dân tổ chức lễ rước, đốt
 cung  cấp  cho  các  thành  viên  ấy  những  tri  thức   pháo, tắm cho các bài vị, đưa ra đình tế rồi lại rước


    111          112
   109   110   111   112   113   114   115   116   117   118   119