Page 877 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

“vết dầu loang” của địch, thu hẹp phạm vi chiếm đóng của chúng.
Đó cũng chính là quá trình hình thành nghệ thuật chiến dịch Việt
Nam (chủ yếu là nghệ thuật chiến dịch tiến công) từ chỗ manh nha
lúc đầu, tiến lên dần dần hoàn chỉnh, chuẩn bị kiến thức cần thiết

để bộ đội chủ lực chuyển lên đánh lớn.
Quá trình tiến bộ từng bước về khả năng tác chiến của các tiểu
đoàn và trung đoàn chủ lực thông qua các chiến dịch nhỏ cũng là
quá trình phát triển về biện pháp đối phó của địch, từ các cứ điểm
nhỏ với các đội ứng chiến nhỏ tiến lên các cứ điểm lớn hơn rồi cụm

cứ điểm với các đội ứng chiến lớn dần và quân ứng chiến bằng
nhảy dù cũng bắt đầu xuất hiện. Riêng về công sự phòng ngự của
địch, đó cũng là quá trình phát triển từ thô sơ, dã chiến, bằng gỗ
đất và hàng cọc “lông nhím” (như Phủ Thông, Đại Bục, Đại Phác,

Róm) tiến lên công sự vững chắc hơn (như Phố Lu, Nghĩa Đô).
Binh lực trong cứ điểm của địch cũng tăng dần, từ một vài tiểu đội,
trung đội lúc đầu, tiến lên vài trung đội, đại đội rồi đại đội tăng
cường (như Đông Khê đầu năm 1950). Hỏa lực của địch cũng từ
hỏa lực bộ binh chiến đấu phòng ngự tại chỗ là chủ yếu, tiến lên có

hỏa lực pháo binh trong từng cụm cứ điểm rồi pháo binh yểm trợ
từ xa cùng với hỏa lực máy bay.
Tùy quy mô chiến dịch, tình hình trang bị của đơn vị tham
chiến của ta và điều kiện chiến trường (xa, gần, khả năng hậu

cần tại chỗ, tình hình cơ sở chính trị quần chúng tại chỗ, tình
hình địch), Tổng Tư lệnh thường chỉ đạo các cơ quan Tổng hành
dinh tăng cường lực lượng quân báo, hỗ trợ về hậu cần, lương
thực và vũ khí nặng phối thuộc (nhất là trên hướng chủ yếu) để
tạo thêm điều kiện thuận lợi và bảo đảm giành thắng lợi cho

chiến dịch. Cũng có trường hợp (như trong Chiến dịch Đông Bắc)
do lực lượng phỉ tại chỗ rất đông, Tổng Tư lệnh dự kiến thời
gian chuẩn bị lâu hơn, thận trọng hơn, nên ông đã chỉ đạo việc

875