Page 80 - 9786045773079

Mở đường, đốn ruộng, khai mỏ dựng nhà máy, trai cứ giằng bốc bớt ra, bác gái lại níu đổ vào.
xuất cảng tài nguyên, hàng hóa... ách bóc lột của Người ra đi sợ kẻ ở nhà không có gì cầm hơi, người
thực dân siết chặt lắm rồi. ở nhà lại lo người ra đi sẽ đói lả dọc đường. Bác Đĩ
Công cuộc kinh doanh ở thuộc địa đòi hỏi nhiều Tờn với tay viết lên xà nhà: “Năm Ất Tỵ, tháng ba,
phương tiện, trước hết là đường đi. Đường sắt đã mùng tám” rồi gạt nước mắt từ biệt vợ con. Bác phải
vào đến Vinh. Đường bộ mở nhiều gấp mấy lần, mở ghi như vậy vì nhỡ nếu bác không về thì người nhà
tận vào những núi cao, rừng thẳm. Nay, người nhớ lấy ngày đó mà cúng giỗ. Giờ đây, bác nghĩ đến
Pháp cần mở gấp con đường Vinh đi Cửa Rào - Trấn những ngày còn lại của bà lão và ngày mai của
Ninh. Chúng ngang nhiên gọi những con đường mình mà xót xa. Bác không còn mẹ già. Mẹ bác chết
như vậy là đường thuộc địa. hồi bác còn nhỏ. Nay gặp bà cụ hiền lành này, bác
Con đường Vinh - Cửa Rào khởi công đã ba năm coi đó như mẹ mình và nhận ra, tiếng khóc của bà
mà ngày hoàn thành còn rất xa. Bọn thực dân thì lão cũng là tiếng khóc của những người mẹ, người
rất sốt ruột vì chúng đã nhận ra thành phố Vinh - vợ, tiếng khóc vì nạn đi phu.
Bến Thủy là trung tâm kinh tế, chính trị của Bắc Như vậy đó, đã mấy năm rồi, đi phu là một tai
Trung Kỳ và là cửa ngõ của Thượng Lào. Biết bao họa, một thảm cảnh lao dịch vô vọng. Những người
xương máu của nhân dân Nghệ - Tĩnh đã đổ ra vì
những đoạn đường băng rừng xuyên núi ấy. khố rách áo ôm phải rời bỏ gia đình, làng mạc ra đi
Đoàn người trước mặt cậu Cung đang thất thểu đã cay đắng bảo nhau:
bước. Bà lão cứ lăn ra khóc. Có lẽ tiếng khóc đã tác Ai đi lên chốn Cửa Rào
động mạnh đến đoàn phu nên bọn cai rất hốt Nhớ mang chiếc chiếu bó vào cởi ra.
hoảng. Chúng thay nhau đánh bà. Bác Đĩ Tờn phải Mà đâu chỉ dừng lại ở Cửa Rào. Con đường quốc
quay lưng lại mà đỡ đòn cho bà cụ. Thế là đầu bà lộ này sẽ mở lên tận Nậm Cắn rồi vượt biên thùy.
lão chúng chẳng tha mà lưng bác Đĩ Tờn chúng Cậu Cung cứ đứng nhìn, nhìn mãi cho đến khi bóng
cũng chẳng từ. Mới ngày nào còn là một trai cày, đoàn phu mất hút sau những khe vườn chật hẹp,
tấm lưng bác Đĩ Tờn thật đẫy và rộng. Nay do đói những mái tranh xác xơ của vùng chợ Vạc, ngược
nghèo, tuổi tác đã hằn lên đó những đốt xương sống Sa Nam.
và những cạnh xương sườn. Trong nhà, ông Nguyễn Sinh Sắc đang thẫn thờ
Ngày hôm qua, bác đã xếp đủ các thứ: chiếc tơi suy nghĩ. Một điều hệ trọng vừa mới xảy đến với
lá, tấm bao tải, ruột tượng gạo, cái bao gạo mà bác gia đình.

77 78