Page 114 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 114

Phần I: ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC                                                                       ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC



 Mácxen  Casanh  vì  anh  quen  biết  Mácxen  Casanh  nhiều   những cuộc tranh luận đó, bấy giờ chúng tôi hay đi họp
 hơn tôi, anh có dịp gặp gỡ Mácxen Casanh luôn. Còn tôi,   với nhau ở mấy nơi này: phòng họp của Hội phổ biến kiến
 tôi  chưa  được  gặp  Mácxen  Casanh.  Thế  rồi  Mácxen   thức, phòng họp Muyliê ở gần lâu đài Luýchxămbua,  rạp
 Casanh  sau  chuyến  đi  công  tác  ở  Mátxcơva  trở  về  Pari,   chiếu bóng phố Satôdô ở quận 10, hợp tác xã Benlinloadư
 Đảng Xã hội tổ chức míttinh ở rạp xiếc Pari để nghe đoàn   ở quận 20, hợp tác xã Lêgalite ở phố Sămbơrơê Mơdơ. Tôi
 đại biểu đi Nga về báo cáo. Người đến nghe nói chuyện   thấy anh Nguyễn mấy lần đứng dậy hỏi các diễn giả về
 rất  đông,  có  tới  gần  một  vạn,  chúng  tôi  cùng  đi  dự   chế độ thực dân và đề nghị mọi người không nên quên
 míttinh. Không sao chen được vào bên trong mà đứng ở   việc lên án chủ nghĩa thực dân. Các cuộc họp lúc đó rất
 ngoài  xa  thì  không  nghe  rõ  vì  hồi  đó  chưa  có  hệ  thống   sôi nổi, ai nói sai người khác đứng dậy, tranh cãi lại ngay.
 phóng thanh như ngày nay. Tôi chắc anh Nguyễn đã len   Anh  Nguyễn  có  tinh  thần  chiến  đấu  hăng  hái,  có  tinh
 được vào tới bên trong hội trường. Khi Mácxen Casanh tới,   thần cách mạng tiến công. Anh có một lối nói sư phạm,
 cả  biển  người  hát  vang  "Quốc  tế  ca"  và  hô  "Lênin  muôn   có  lý  có  lẽ  để  thuyết  phục  mọi  người.  Lúc  đó  anh  nói
 năm!  Casanh  muôn  năm!  Ủy  ban  Xôviết  muôn  năm!".   tiếng Pháp giỏi.
 Mácxen  Casanh  đã  lên  diễn  đàn  nói:  "Đối  với  một  đảng   Anh có đến nhà tôi chơi. Lúc bấy giờ tôi chỉ có một

 viên Xã hội lâu đời như tôi từ 30 năm nay, mơ ước nhìn   căn  buồng  con,  nghèo  khổ  giữa  Pari.  Tôi  nhớ  rõ  hồi  đó
 thấy một xã hội không có bóc lột là sung sướng biết chừng   anh bàn luận với tôi về vấn đề đảng. Anh nói một đảng
 nào. Được tới thăm nước Nga, ở đó nhân dân lao động nắm   cách mạng phải là một đảng có kỷ luật. Một khi đảng đã
 chính quyền. Cách mạng Nga tạo xã hội đó đã phải trải qua   quyết nghị, không thể có tình trạng mỗi người làm một
 nhiều đau khổ. Chúng ta là người gây ra những đau khổ đó   cách. Mỗi người đi một nẻo. Phải kết hợp chặt chẽ hành
 vì rằng chính đạn đại bác Pháp, do công dân Pháp sản xuất,   động  của  đảng  viên  với  nghị  quyết  của  đảng.  Hồi  đó
 do công nhân  xe  lửa  và thủy thủ Pháp chuyên chở đang   trong Đảng Xã hội có hiện tượng trong buổi họp đảng, bí
 giết bộ đội của nước Cộng hòa Xôviết Nga".   thư đảng báo cáo, mọi người thảo luận rồi ra nghị quyết,
 Tối  hôm  ấy,  bài  nói  chuyện  của  Casanh  làm  tôi  hết   nhưng  đến  khi  thi  hành  thì  không  ai  làm.  Anh  Nguyễn
 sức phấn khởi và tôi tin tưởng ở Casanh là người sẽ mở   đến nói chuyện đó và bảo tôi rằng đã đến lúc cần phải có
 cuộc họp vận động gia nhập Quốc tế Cộng sản. Trong các   một đảng mới, một đảng trong đó không có lề lối làm việc

 cuộc họp chính trị người ta tranh luận rất nhiều về vấn   như  ở  nghị  viện.  Chúng  tôi  nhận  thấy  tác  phong,  kiểu
 đề Quốc tế Cộng sản. Tôi luôn luôn gặp anh Nguyễn ở   cách đấu tranh như ở nghị viện đang là cái tệ trong sinh


    111       112
   109   110   111   112   113   114   115   116   117   118   119