Page 148 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

cần thiết cho chúng ta”, tìm ra “con đường giải phóng chúng ta”, Nguyễn Tất
Thành đã phải làm nhiều nghề, tiếp xúc với nhiều người thuộc các giai tầng
khác nhau ở các quốc gia. Sự nghiệp lớn của Người được bắt đầu và kinh qua

công việc của một người phụ bếp, một người làm thuê trên tàu, một người
làm vườn ở thị trấn Sainte Adresse gần hải cảng Le Havre hay một người thợ
cào tuyết thuê, một thợ đốt lò, một người làm bánh... Nếu không làm tốt
những công việc đó, một mặt, Người không có tiền để trang trải cuộc sống;
mặt khác, Người không có thực tiễn để nhận ra “Dù màu da có khác nhau,
trên đời này chỉ có hai giống người: giống người bóc lột và giống người bị
1
bóc lột. Mà cũng chỉ có một tình hữu ái là thật mà thôi: tình hữu ái vô sản”
và muốn cứu nước, giải phóng dân tộc phải theo con đường của Lênin - đúng
như sau này Người viết: “Chủ nghĩa Uynxơn chỉ là một trò bịp bợm lớn” và
“Muốn được giải phóng, các dân tộc chỉ có thể trông cậy vào mình, trông cậy
2
vào lực lượng của bản thân mình” .
Có thể khẳng định, việc đi ra bên ngoài của Nguyễn Tất Thành đã mở ra hy

vọng để hiện thực hóa việc kết thúc từng bước sự bế tắc của con đường cứu
nước, lóe lên một tia sáng, niềm tin vào thắng lợi của con đường giải phóng dân
tộc trong một thời gian dài liên tiếp bị thất bại. Tuy đầy ắp tinh thần yêu nước,
lòng căm thù đế quốc thực dân, phong kiến tay sai, nhưng Nguyễn Tất Thành đã
không đồng tình với chủ trương của các nhà yêu nước đương thời và có kỳ vọng
tìm tòi, lựa chọn cho riêng mình con đường cứu nước, giải phóng dân tộc. Đó
chính cũng là một dấu ấn sâu sắc, tiền đề cho những hoạt động tiếp theo để tìm
ra con đường cứu nước đúng đắn của Người.
Thứ hai, sự sáng tạo và lựa chọn đúng đắn cách thức ra đi tìm đường cứu
nước là tiền đề để Nguyễn Tất Thành tiếp thu, nâng cao trí tuệ khoa học và khả

năng sáng tạo, vận dụng vào thực tiễn đấu tranh giải phóng dân tộc ở Việt Nam
trong thời đại mới.
Ở một thời điểm lịch sử cụ thể, việc người kế thừa tránh không lặp lại
những thất bại, bất cập của những người đi trước là một vấn đề không hề đơn
giản. Khi nghiên cứu sự hình thành, phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh, thì thời
điểm ra đi tìm đường cứu nước có vai trò, ý nghĩa cực kỳ quan trọng. Với
Nguyễn Tất Thành, việc xác định phải tìm con đường mới đã thể hiện sự nhạy
cảm và trí tuệ của Người. Việc xác định này đánh dấu bước ngoặt trong nhận
thức: Sự từ bỏ cái lạc hậu, bất cập để đi tìm cái tiên tiến, phù hợp với yêu cầu
thực tiễn Việt Nam.
Là một người thức thời, nhạy cảm, Nguyễn Tất Thành nhận biết rõ rằng

__________
1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 1, tr. 287.
2. Trần Dân Tiên, Những mẩu chuyện về đời hoạt động của Hồ Chủ tịch, Nxb. Văn nghệ, Hà
Nội, 1955, tr. 32.

146