Page 225 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

nghề của người chụp ảnh rất cao. Ảnh không đáp ứng nguyện vọng, khách trả lại
ngay và chi phí phim, giấy, hóa chất, công sá của người thợ bỏ ra xem như mất
trắng. Với số tiền ít ỏi kiếm được từ nghề ảnh, Nguyễn Ái Quốc chỉ đủ thuê một

căn buồng nhỏ tại nhà số 9, ngõ Compoint, đặt vừa khít chiếc giường và cái bàn
con. Cái thau rửa mặt phải để trên mặt bàn. Khi cần bàn viết hoặc chấm ảnh, rửa
ảnh, cái thau nước được đẩy vào gầm giường. Trong căn buồng gác hai tồi tàn,
giá lạnh, không bếp sưởi mùa đông, thiếu thốn đủ thứ này, Nguyễn Ái Quốc vừa
cắm cúi làm đẹp những bức ảnh chân dung nghệ thuật vừa viết báo, viết kịch,
viết văn, tố cáo chính sách, chế độ thực dân tàn bạo ở Đông Dương, Bắc Phi, Ấn
Độ; châm biếm, đả kích cay độc tên vua bù nhìn Khải Định. Cũng từ căn phòng
này, những dự định về tổ chức thành lập Hội liên hiệp thuộc địa và xuất bản các
tờ báo Le Paria (Người cùng khổ), Việt Nam hồn đã được hình thành. Việc nhận
chấm ảnh thuê khi có khi không, vả lại mật thám Pháp có lần nói chủ hiệu ảnh
Lainé ngừng giao việc làm cho Nguyễn Ái Quốc nên cuộc sống của anh rất khổ
cực. Để trang trải cuộc sống vốn đã thiếu thốn, khó khăn, anh phải nhận vẽ thuê

trên chụp đèn cho một xưởng đồ cổ mỹ nghệ Trung Hoa.
Năm 1923, Nguyễn Ái Quốc rời nước Pháp đến nước Nga Xôviết. Với tư
cách là Đảng viên Đảng Cộng sản Pháp, tại nước Nga, Nguyễn Ái Quốc tìm
hiểu mọi mặt về nước Nga và tham gia tổ chức Quốc tế Nông dân. Ngày
10/10/1923, tại điện Kremli, Hội nghị lần thứ nhất Quốc tế Nông dân khai mạc.
Nguyễn Ái Quốc dự đại hội với tư cách đại biểu chính thức của nhân dân Đông
Dương. Người đã phát biểu trong phiên khai mạc và đọc tham luận trong phiên
họp thứ 7. Bế mạc đại hội, Nguyễn Ái Quốc được bầu vào Hội đồng Quốc tế
nông dân. Người đã cùng 10 ủy viên Đoàn chủ tịch ký các văn kiện quan trọng
của hội đồng gửi các nước, các khu vực trên thế giới. Sống ở Mátxcơva với 70

rúp mỗi tháng, Nguyễn Ái Quốc sống trong khu tập thể dành cho các nhân viên
của Ban Chấp hành Quốc tế Cộng sản tại khách sạn Lux trên đường Tverskaya ở
trung tâm thủ đô Mátxcơva. Hiện còn lưu giữ công văn của Cục Phương Đông
thuộc Ban Chấp hành Quốc tế Cộng sản gửi cho Ban Giám đốc ký túc xá này đề
tháng 12 năm 1923. Trong công văn ghi rõ “duyệt cấp cho Nguyễn Ái Quốc
khoản sinh hoạt phí cá nhân 70 rúp một tháng”.
Lúc này Nguyễn Ái Quốc trở thành người cộng sản quốc tế mang trong
mình sứ mệnh lịch sử thế giới. Nhiệm vụ Người thực hiện song song với sứ
mệnh của đảng viên đảng cộng sản quốc tế là tuyên truyền và giảng huấn cách
mạng. Nguyễn Ái Quốc được tổ chức cử đi hoạt động ở nhiều nước trên thế giới.
Cuối năm 1927, Người về Thái Lan hoạt động. Trong hơn 1 năm hoạt động ở
Thái Lan, Nguyễn Ái Quốc đã tích cực tuyên truyền, vận động, gây dựng cơ sở

cách mạng và gây ảnh hưởng về trong nước. Tại đây, Người đã mở các lớp huấn
luyện ngắn hạn cho các hội viên chi bộ Việt Nam Cách mạng Thanh niên; chọn
dịch một số sách sang tiếng Việt; chỉ đạo xuất bản báo để tuyên truyền, giáo dục,

223