Page 298 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

phóng dân tộc gắn liền với giải phóng xã hội, giải phóng con người mà cuộc
Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917 mở ra.

Sau khi trở thành chiến sĩ cộng sản, Nguyễn Ái Quốc hoạt động mạnh mẽ
trong tổ chức Đảng Cộng sản còn non trẻ này. Ngày 12/12/1921, Nguyễn Ái
Quốc dự Đại hội Đảng bộ quận Xen, nơi Người cư trú. Người được bầu là đại
biểu chính thức dự Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ nhất Đảng Cộng sản Pháp
tại Marseille. Trong phiên họp thứ 9, ngày 29/12/1921, Nguyễn Ái Quốc có bài
phát biểu và phiên thứ 10 trong buổi chiều cùng ngày Người đọc dự thảo Nghị
quyết về chủ nghĩa cộng sản và các thuộc địa mà Người đã tham gia dự thảo.
Bài phát biểu của Nguyễn Ái Quốc bày tỏ sự vui sướng được là đại biểu chính
thức lần đầu tham dự Đại hội và khẳng định rằng, đó là một dấu hiệu tốt, vì điều
đó chứng tỏ rằng chỉ có trong chủ nghĩa cộng sản mới có tình anh em thưc sự và
bình đẳng, trong chủ nghĩa cộng sản mới thực hiện được sự hài hòa và hạnh
phúc trong chính quốc và trong các thuộc địa. Bài phát biểu lưu tại Thư viện

chính trị - xã hội Nga, phông: 517, mục lục: 4, hồ sơ: 40, tờ: 02, được sưu tầm
năm 2007, bản scan rõ nét.
Yêu cầu của thời đại đã đưa những người cùng hoàn cảnh xích lại gần nhau,
nhằm thúc đẩy phong trào cách mạng ở các nước thuộc địa, trong đó có Việt
Nam, việc thành lập một tổ chức liên kết các dân tộc thuộc địa trở nên tất yếu.
Tại Paris, Nguyễn Ái Quốc đã gặp gỡ nhiều nhà cách mạng châu Phi, châu Mỹ-
Latinh và họ có sáng kiến thành lập Hội Liên hiệp thuộc địa vào tháng 7/1921.
Đây là Hội của những người đến từ các nước thuộc địa, thời gian đầu (1922-
1923), Hội có khoảng 200 thành viên. Nguyễn Ái Quốc nhanh chóng trở thành
một trong những người nổi bật trong Hội và được bầu vào Ban thường vụ.

Nguyễn Ái Quốc còn tham gia dự thảo Lời kêu gọi những người dân thuộc địa
sống trên đất Pháp gia nhập Hội Liên hiệp thuộc địa. Tài liệu mang ký hiệu lưu
trữ INDO/HCI/S.P.C.E 364, tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia Hải ngoại Pháp ở
Aix-en-Provence, sưu tầm năm 2007, bản scan rõ nét, 1 trang. Trong lời kêu gọi
còn trích yếu Điều lệ của Hội điều 2, điều 4, điều 10, điều 13 và điều 14 và một
phần giới thiệu Ban Chấp hành Hội gồm có:
Đông Dương: Nguyễn Ái Quốc (thợ sửa ảnh)
Đảo Réunion: Barquisseau (trạng sư)
Dahomey: Bloncourt (trạng sư)
Guadeloupe: Jean Baptiste (nhà buôn)
Quần đảo Antilles: Morinde (nhà buôn)
Martinique: Monnerville (đại diện thương mại)

Guyane: Honorien (Chủ nhiệm), Giám đốc Hội chữ thập đỏ.
Hội Liên hiệp thuộc địa ra đời là kết quả làm việc trong nhiều ngày của
nhóm người đồng chí hướng, đánh dấu một phong trào đoàn kết giữa các anh em

296