Page 516 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

theo là hai bàn tay lao động và trí tuệ cùng ham muốn tột bậc làm sao cho nước
nhà được độc lập, dân được hạnh phúc, tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo

mặc, ai cũng được học hành. Người ra đi trong hình ảnh một người lao động chứ
không đóng vai một trí thức, nho sĩ hay một cậu ấm con quan, Nguyễn Tất
Thành đã hòa mình vào cuộc sống của giai cấp vô sản, không e dè, mặc cảm,
không bề trên, khinh thường, “đó quả là một sự đổi mới đầy dũng cảm”.
Nguyễn Tất Thành đã đi nhiều nước, khảo sát nhiều cuộc cách mạng, học
hỏi nhiều mô hình nhà nước, tất cả đều với mục đích tìm cho mình con đường
giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước. Đến Mỹ, thay vì nhìn thấy sự hào

nhoáng của những tòa nhà chọc trời, những lời lẽ đẹp đẽ về quyền thiêng liêng
bất khả xâm phạm của con người, Nguyễn Tất Thành còn đi vào những góc
khuất để chứng kiến cuộc sống nghèo khổ, bị chà đạp, nỗi đau rên siết của người
da đen và sự bất công mà người phụ nữ phải gánh chịu. Bởi vậy, cách mạng Mỹ
chưa phải là cái đích cuối cùng mà Người hướng tới và trong ý thức của Người

là “Mỹ” nhưng không đẹp.
“Sang Anh, nơi mà gần đó đang diễn ra cuộc đấu tranh dũng cảm, đầy hy
sinh của nhân dân Airơlen để giành độc lập. Cuộc đấu tranh đó đã bị đàn áp,
những người cầm đầu bị bức hại. Nguyễn Tất Thành thấm thía: Nếu bản thân
người da trắng còn chưa được tự do, độc lập thì có thể hy vọng gì ở chủ nghĩa
1
thực dân đối với các dân tộc da màu? Người thấy điểm chung của bọn tư bản
thực dân đều rất hung ác và vô nhân đạo “đối với bọn thực dân tính mạng của
2
người thuộc địa, da vàng hay da đen cũng không đáng một xu” .
Đến hai nước tư bản phát triển là Mỹ và Anh nhưng không tìm thấy câu trả
lời, Nguyễn Tất Thành trở lại nước Pháp, đất nước đang cai trị dân tộc mình để
tìm hiểu thực hư của những mỹ từ “Tự do, Bình đẳng, Bác ái”. Đến đây, vào
thời điểm các nước thắng trận trong Chiến tranh thế giới lần thứ nhất đang

chuẩn bị họp bàn để phân chia lại thuộc địa. Được sự hướng dẫn của các nhà
cách mạng tiền bối như: Phan Văn Trường, Phan Chu Trinh… Nguyễn Tất
Thành đã tích cực hòa mình vào phong trào yêu nước của những người Việt
Nam tại Pháp. Năm 1919, khi Hội nghị Hòa bình Pari tổ chức tại Versailles,
Nguyễn Tất Thành đã chuyển đến Hội nghị bản Yêu sách của nhân dân An Nam
gồm 8 điểm, trong đó, sử dụng hình thức đấu tranh pháp lý của giai cấp tư sản
để đòi các quyền bình đẳng, tự do, dân chủ tối thiểu cho nhân dân Việt Nam.

Mặc dù Bản yêu sách không được chấp thuận và không gây được tiếng vang lớn
cho các nước đế quốc nhưng lần đầu tiên tên gọi Nguyễn Ái Quốc đã xuất hiện
một cách công khai trên những tờ báo của Pháp cũng như trong báo cáo của

__________
1. Song Thành, Hồ Chí Minh - Nhà tư tưởng lỗi lạc, Sđd, tr. 58.
2. Trần Dân Tiên, Những mẩu chuyện về đời hoạt động của Hồ Chủ tịch, Sđd, tr. 26.

514