Page 567 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Nguyễn Ái Quốc đã phát triển lời kêu gọi đoàn kết quốc tế của Mác-Lênin “Lao
động tất cả các nước đoàn kết lại”. Báo Người cùng khổ ra đời đã tạo “một luồng
gió mới thổi đến nhân dân các nước thuộc địa”, “đã làm cho nước Pháp chân

chính biết rõ những việc xảy ra trong thuộc địa”, “đã thức tỉnh đồng bào chúng
ta” khiến cho đồng bào chúng ta nhận rõ về nước Pháp, và tội ác của thực dân
Pháp. Ngoài việc viết bài cho báo Nhân đạo - cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng
sản Pháp, báo La Vie Ouvrière (Đời sống công nhân), Người đã dự Đại hội lần
thứ nhất và lần thứ hai của Đảng Cộng sản Pháp. Người tiếp tục chỉ ra những sai
lầm của Đảng Cộng sản Pháp về vấn đề thuộc địa.
Trong thời gian này, Nguyễn Ái Quốc bắt đầu viết tác phẩm nổi tiếng Bản
án chế độ thực dân Pháp nhằm mục đích vạch trần bản chất của chủ nghĩa đế
quốc và kêu gọi “Dân bản xứ không cam chịu được mãi, phải vùng lên”. Trong
tác phẩm này, Người nêu lên mối quan hệ giữa cách mạng vô sản và cách mạng
giải phóng dân tộc qua hình ảnh chủ nghĩa đế quốc là con đỉa hai vòi: “Chủ
nghĩa tư bản là một con đỉa có một cái vòi bám vào giai cấp vô sản ở chính quốc

và một cái vòi khác bám vào giai cấp vô sản ở thuộc địa. Nếu muốn giết con vật
ấy, người ta phải đồng thời cắt cả hai vòi. Nếu người ta chỉ cắt một vòi thôi, thì
cái vòi còn lại kia vẫn tiếp tục hút máu của giai cấp vô sản, con vật vẫn tiếp tục
1
sống và cái vòi bị cắt đứt lại sẽ mọc ra” . Tác phẩm Bản án chế độ thực dân
Pháp là tác phẩm chính trị vô sản đầu tiên của cách mạng Việt Nam, có ý nghĩa
lớn về mặt lý luận và thực tiễn, đồng thời có giá trị về văn học. Khi được truyền
bá về Việt Nam, tác phẩm đã góp phần thúc đẩy cách mạng tiến tới, thức tỉnh và
thôi thúc dân tộc ta cùng với các dân tộc bị áp bức trên thế giới đứng lên đấu
tranh giải phóng dân tộc.
Giữa năm 1923, Nguyễn Ái Quốc đến Pêtơrôgrát (Liên Xô). Ở đó, Người

có điều kiện học tập, nghiên cứu sâu sắc hơn chủ nghĩa Mác - Lênin. Người phát
triển thêm những quan điểm chính trị của mình đã hình thành ở Pháp. Từ đây,
những tư tưởng cách mạng của Nguyễn Ái Quốc về những vấn đề chiến lược
quan trọng trong cuộc cách mạng giải phóng dân tộc đã dần được xác định một
cách rõ nét. Tháng 10/1923, Nguyễn Ái Quốc dự Đại hội lần thứ nhất Quốc tế
Nông dân. Đại hội đã bầu Người vào Ban Chấp hành Quốc tế Nông dân và Ban
Chấp hành bầu Người làm Ủy viên Đoàn Chủ tịch. Năm 1924, Người dự Đại hội
của thanh niên, phụ nữ quốc tế và Đại hội lần thứ V của Quốc tế Cộng sản,
Người tiếp tục phê bình những thiếu sót của nhiều đảng cộng sản ở Tây Âu về
vấn đề dân tộc thuộc địa và Người thẳng thắn nêu lên thiếu sót đó của Quốc tế
Cộng sản. Ngoài ra, Người còn chú ý nghiên cứu chế độ mới ở Liên Xô, Người
nhận rõ lúc này dù thiếu thốn, nhân dân Liên Xô đã dành cho trẻ em những “cái

gì tốt nhất”, nhà nước hết sức chăm lo về giáo dục và y tế cho nhân dân. Qua đó,
__________
1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 2, tr. 130.

565