Page 83 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 83

khốn của người dân An Nam lúc bấy giờ. Nô lệ đã là tầng lớp người cực kỳ đau
                      khổ, nhưng nô lệ trong cảnh mất nước còn khổ đau hơn ngàn lần. Mỗi con dân
                      nước Việt không những lầm than, đói khổ, bị bóc lột thậm tệ, bị vắt kiệt quệ sức

                      lao động, bị đánh đập, mà còn bị bắt bớ, bị tù đày ngay cả khi vô tội, hay bị giết
                      một cách vô cớ. Những hình ảnh đó đã được cậu bé 5 tuổi Nguyễn Sinh Cung
                      ghi lại khi theo gia đình từ Nghệ An vào Huế. Đến mùa hè năm 1904, khi đã là
                      một thiếu niên, Nguyễn Tất Thành được chứng kiến cảnh thực dân Pháp và quan
                      lại bắt phu trong vùng hoàn thành gấp rút đoạn đường từ Cửa Rào (miền Tây
                      Nghệ An) đi Trấn Ninh. “Vì bọn đốc công Pháp tàn bạo, nước độc và lương thực
                      thiếu nên nhiều người đi phu bị chết, những người sống thì đều đau ốm”, nhân
                      dân than thở và oán thán:
                                                    “Ai đi đến chốn Cửa Rào
                                             Nhớ mang chiếc chiếu bó vào trải ra”.
                            Bó vào là để chôn, trải ra là để nằm dọc bờ dọc bụi. Ngày lên đường đi phu
                                                                     1
                      người ta thường nhớ kỹ để sau này làm giỗ” .
                            Nước mất thì nhà tan, thân phụ của Người - cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc,
                      phải làm việc nơi xa, rồi tha hương tận vào Nam, có lúc sang cả Campuchia làm
                                                        2
                      công việc chữa bệnh cứu người  và dạy học kiếm sống, sau đó qua đời tại Cao
                      Lãnh, Đồng Tháp. Thân mẫu của Người - bà Hoàng Thị Loan, mất năm 33 tuổi
                      vì bệnh tật, vì kiệt quệ sức lực ở Huế. Chị cả của Người (bà Nguyễn Thị Thanh)
                      và anh cả của Người (ông Nguyễn Sinh Khiêm) đều đã bị thực dân Pháp giam
                      cầm, tù đày, mỗi người một nẻo. Em út của Người (Nguyễn Sinh Xin) cũng chết
                      khi vừa chào đời chưa được bao lâu vì thiếu sữa mẹ và yếu ốm.
                            Chính trong hoàn cảnh đó, Nguyễn Tất Thành đã nhận được sự giáo dục
                      của gia đình, quê hương và dân tộc  về lòng  yêu quê hương, đất nước và chí

                      hướng cứu nước. Chịu ảnh hưởng sâu sắc nhất từ chính thân phụ của mình - cụ
                      Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc (Nguyễn Sinh Huy), ông Sắc xuất thân từ gia đình
                      nông dân, mồ côi mẹ cha rất sớm, nên từ nhỏ đã chịu khó làm lụng và rất ham
                      học. Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc đã truyền lại cho con mình lối sống thanh
                      bạch, yêu lao động “vật dĩ quan gia, vi ngô phong dạng” (đừng lấy phong cách
                      nhà quan làm phong cách nhà ta). Cụ cũng thường cho con đi đến những di tích
                      lịch sử và kể cho con nghe về các vị  anh hùng dân tộc, thường để con nghe
                      những buổi bình văn trong lớp học của mình, thường nhờ cậu bé Cung trực pha
                      trà, rót nước quanh quẩn bên mình những lúc đàm đạo việc nước, kể cả việc “rút
                      ra  bài  học  thất  bại  trong  phong  trào  chống  Pháp  của  cụ  Phan  Đình  Phùng,




                      __________
                            1. Hồ Chí Minh - Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2016, t.1, tr. 14-15.
                            2.  Nguyễn Thanh  Thuận,  Cụ  Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc: Tấm gương  vì  nước,  vì  dân,  theo
                      website www.hanoimoi.com.vn, ngày 16/5/2020.


                                                                81
   78   79   80   81   82   83   84   85   86   87   88