Page 95 - http://tvs.vsl.vn/trienlam
P. 95
con phải mặc áo xô gai, không mặc đẹp, không là không có con. Khi ấy, đàn ông có quyền bỏ vợ
trang sức, không đến chỗ vui mừng, hội hè, ăn hoặc người vợ phải chấp nhận lấy vợ lẽ cho chồng.
uống và không đi phúng điếu (cư tang bất điếu) vì Không có con nghĩa là không có người để báo hiếu
người Việt quan niệm chia sẻ nỗi đau buồn của cha mẹ, ông bà; và không có con chứng tỏ gia đình
người thì sẽ quên nỗi đau buồn của mình. Gặp đó không có đức; không có đức nên chẳng có phúc
người có tang, phải tránh sang bên đường để tỏ mà sinh được người nối dõi. Thêm nữa, đời sống
lòng kính cẩn trước nỗi đau của người ấy. Người kinh tế khi xưa khiến người ta càng thấy phải có
Việt còn quy định rõ khi cha mẹ đang sống mà con để nương tựa khi về già. Người Việt có câu
con đã vội sang "thế giới bên kia" thì khi liệm, "Trẻ cậy cha, già cậy con". Làm con phải có bổn
phải cho vào quan tài một vòng khăn trắng hoặc phận và lấy làm sung sướng khi còn cha mẹ già để
quấn khăn này lên đầu tử thi bởi lẽ họ cho rằng, phụng dưỡng. Cha mẹ càng thêm tuổi thọ thì càng
con mất trước cha mẹ là nghịch cảnh, chưa kịp thêm mừng. Khi cha mẹ 55 hay 60 tuổi là dịp vui
báo hiếu đã trốn nợ đời nên phải quấn khăn tang mừng cho cả gia đình. Cha mẹ sống đến 70, 80
để báo hiếu sẵn cho cha mẹ đang sống trên trần tuổi, con cháu thường làm lễ mừng thọ, nhà nào
thế. Nếu là đàn bà mà tứ thân phụ mẫu còn cả thì giàu còn mổ lợn, dê, bò làm lễ tế thọ, mời họ hàng,
khi liệm, người ta phải quấn trên đầu tử thi hai bà con, bạn bè, láng giềng đến dự tiệc vui. Khi ấy,
vòng khăn trắng. cha mẹ thường ngồi trên cao, mặc quần điều áo
Thời xưa, luật pháp còn cấm vợ có thai trong khi tía để con cháu vào dâng rượu, đọc lời chúc thọ.
tang chế, đến đời Lê Thánh Tông, lệ ấy mới được bãi Khách đến dự lễ mừng thọ thường đem theo đồ
bỏ. Khi nhà có tang cha mẹ, không được làm lễ mừng như: là trà, pháo, cau, rượu, những bức
cưới gả hay bất cứ một lễ gì có tính chất vui thêu bằng vóc đại hồng điểm kim tuyến để ca ngợi
mừng. Nếu quen ngồi chiếu cạp điều thì phải bỏ tuổi thọ. Mừng cha mẹ như vậy được coi là một
đi thay bằng chiếu cạp xanh. Trước bữa ăn, phải hình thức báo hiếu.
dâng lên bàn thờ một bát cơm úp, một vài món ăn Ngoài ra, người Việt còn có thói quen con cháu
bình thường nhà ăn thứ gì thì cúng thứ ấy; và đã ra ở riêng hoặc ở xa phải lo biếu tết cha mẹ ít
thường cúng như vậy để thoả nguyện tâm linh. Sự nhiều tuỳ theo hoàn cảnh, mùa nào thức ấy, từ tết
tử như sự sinh, sự vong như sự tồn là ý nghĩa ấy. Đoan Ngọ, tết Trung Thu đến tết Nguyên Đán.
Ngày xưa, không con cũng là một tội bất hiếu. Các triều vua xưa thường nêu cao thuần phong
Bởi vậy một trong bảy tội (thất xuất) của đàn bà mỹ tục nhằm nhắc nhở đạo hiếu. Năm Cảnh Trị
93 94
