Page 98 - http://tvs.vsl.vn/trienlam

thứ ba, vua Lê Huyền Tông đã ra biểu ban thưởng Uốn cây từ thuở còn non
và sắc phong cho những người hiếu hạnh. Bộ luật Dạy con tử thuở con còn thơ ngây.
Hồng Đức có điều luật trừng phạt những người Với một quan niệm rất nghiêm khắc: "Yêu cho
con bất hiếu và coi đó là một trọng tội. Sách Đại roi cho vọt" và đòi hỏi ở con cái rất nhiều, con cái
Nam nhất thống chí kể lại vô vàn tấm gương có sẽ được giáo dục ngay từ nhỏ về nghĩa vụ và bổn
hiếu với cha mẹ. Ví dụ Lê Thị Nữ, người Phong phận của người làm con. Cuộc sống xứng đáng
Lộc, Quảng Bình đã dũng cảm đánh cọp cứu cha. của cha mẹ và sự thấm nhuần nghĩa vụ và bổn
Vua đã ban cho nàng bốn chữ "hiếu hạnh khả phận làm con là cái gốc sâu rễ, bền chắc, tạo cho
phong" và cho dựng phường nơi quê nhà. gia đình nhiều thế hệ cùng sống dưới một mái nhà
Nho giáo, khi nói đến trật tự trên dưới thường có yên ấm và bình ổn thực sự.
nhấn mạnh sự ứng xử của con đối với cha, người Thông thường, một đại gia đình như thế
Việt lại quan niệm có sự tác động tương hỗ hai thường được bổ sung thêm các thành viên mới: các
chiều. Theo quan niệm của họ, cha mẹ phải có nàng dâu. Ngày xưa các cụ kén vợ cho con trai
nghĩa vụ đối với con cái. Con còn nhỏ thì lo nuôi dựa vào bốn tiêu chuẩn: công, dung, ngôn, hạnh.
dạy; con đến tuổi trưởng thành thì lo dựng vợ, gả "Công" là tài đảm đang, nội trợ của người phụ nữ:
chồng. Người Việt quan niệm rất rõ về thuyết từ việc thêu thùa, may vá đến cỗ bàn giỗ tết đều
nhân quả, về chữ phúc và chữ đức: phải biết làm. "Dung" là nhan sắc, phải đẹp, kín
Cây xanh thì lá cũng xanh đáo, dịu dàng, đoan trang. "Ngôn" là nết ăn, nói,
Cha mẹ hiền lành để đức cho con. thưa gửi sao cho thật khéo léo, mềm mại. "Hạnh"
Hoặc: là đức tính tốt đẹp; là cách cư xử đúng mực với
Đời cha ăn mặn, đời con khát nước. cha mẹ, họ hàng.
Vai trò của cha mẹ đối với hạnh phúc của con Nhưng dù có đạt được bốn tiêu chuẩn: công,
cái không chỉ là sự tạo dựng cho con cái cơ sở vật dung, ngôn, hạnh, một nàng dâu bước vào một gia
chất của cuộc sống sau này mà vai trò đó còn phụ đình mới, hoàn toàn xa lạ với gia đình mình, có
thuộc vào đạo đức, lối sống của họ. Nghĩa vụ của những thể thức và quy định riêng, để hoà nhập
người cha là sống tốt để làm gương, vừa là cái gốc được và thực sự trở thành một người con không
tạo nên phúc ấm cho con cháu. Chính vì biết có phải là điều dễ dàng. Trước hết, nàng dâu ấy
"nhân" nào ắt có "quả" ấy nên họ rất chú ý dạy không được lấy một người chồng do mình kén
con từ khi còn nhỏ: chọn mà do cha mẹ đặt đâu thì ngồi đấy. Hai con

95 96