Page 665 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 665
cùng đoàn sang châu Âu đợt này, đã xem các bà nông dân Thái
Bình nhảy múa tung hoành như thôi miên khán giả trên sân
khấu Pari, Amxtécđam, Luân Đôn... và đã ghi lại những cảm xúc
mạnh mẽ trong bút ký Hạn hán và Cơn mưa - câu chuyện của
tâm hồn ngay từ hồi đó. Sau chuyến đi ấy, tôi được gặp lại Thủ
tướng Võ Văn Kiệt để kể, như một báo cáo không chính thức với
ông, những câu chuyện nhớ đời về thành công lớn của Hạn hán và
Cơn mưa mà tôi chứng kiến, về hình ảnh độc đáo của các nghệ sĩ
nông dân nhà ta ở nước ngoài, về cách giới thiệu rất hiệu quả văn
hóa Việt Nam ra thế giới bằng nghệ thuật nâng cao mà nghệ sĩ
Ea Sola đang làm... Và, sau cùng là câu chuyện về tấm ảnh “Hút
thuốc lào bên mộ Các Mác”.
Chuyện thế này...
Tôi vốn nghiện thuốc lào, đi đâu cũng mang theo bánh thuốc lào
với cái điếu cày làm bằng ống tre thân thuộc. Sang Nga. Sang Mỹ.
Rồi sang Pháp...
Tại Pari, trong khi chờ xin visa qua Luân Đôn, tôi lụi cụi khoét
cái hộp gỗ thông đựng chai rượu vang thành cái hộp đựng điếu cày,
xách tòng teeng. Có lẽ đây là chiếc điếu cày Việt Nam đầu tiên đi tàu
tốc hành TGV, chui qua hầm biển Măngsơ từ nước Pháp sang nước
Anh, ống điếu thò lên như nòng súng phóng lựu đạn. Cũng chính
vì thấy nó giống cái nòng súng mà các nhân viên an ninh nước Anh
đã giữ tôi lại tại ga Oatéclô (Waterloo - Luân Đôn) và khám tung
hành lý của tôi, lôi ra một bịch thuốc lào mà họ nghi là cần sa. Tôi
không biết tiếng Anh để có thể giải thích cho họ hiểu về điếu cày và
thuốc lào của Việt Nam. Rồi, một người phụ nữ châu Á xuất hiện,
chị này nói tiếng Việt, tự giới thiệu là người gốc Việt Nam, hiện làm
việc tại Cục Hải quan Vương quốc Anh, được mời đến để giám định
ma túy. Tôi hỏi chị có biết thuốc lào không, chị bảo biết, quê chị đất
thuốc lào Tiên Lãng. Tôi hỏi chị có biết cái ống tre hút thuốc lào này
không, chị cười xòa, điếu cày thì người Việt nào lại không biết. Chị
xem xét cái ống điếu và gói thuốc lào một lát, quay sang nói gì đó
663
