Page 87 - 9786045773079
P. 87

người, ghê rợn. Có thể để cho những tiếng động thô                                      Hai người cha, hai người con, cùng quê, cùng
                 bạo ấy át mất tiếng hò reo của nghĩa quân?                                           cảnh đã ít nhiều quen biết nay lại chung sống nên
                     Anh Côn đã bắt đầu nghe cả tiếng thở dài của                                     dễ mật thiết thân tình.
                 thân phụ, “Không làm dân thì làm quan”, ông đã                                          Cụ Cần dựa lưng vào vách, ngồi kể với chúng
                 nói thế. Ông sẽ phải làm một công việc mà ông                                        tôi về mối quan hệ này. Tay cụ vuốt vuốt chòm râu
                 muốn né tránh.                                                                       bạc mà tôi cứ tưởng cụ lần giở từng trang nhật ký.
                     Chức vị mà ông Nguyễn Sinh Sắc được bổ nhiệm                                     Cụ nói:
                 là Hành tẩu bộ Lễ, chân tập sự ở một cơ quan chẳng                                      - Anh Côn cùng tôi chung lo cơm nước, vặt
                 có bao nhiêu quyền lực. Bạn bè, bà con trong Huế
                 không gọi ông theo chức quan mà theo tên thi Hội                                     vãnh để hai cụ an tâm đi làm. Thỉnh thoảng chúng
                 là cụ Nguyễn Sinh Huy, cụ Phó bảng Huy.                                              tôi ra chợ Đông Ba mua củi, mua gạo. Chợ Đông Ba
                     Là một viên Hành tẩu, buổi đầu, cụ Huy chưa                                      cũng giống các chợ ở Nghệ - Tĩnh, nhiều gạo tẻ,
                 được bố trí nơi ở. Cụ Phạm Khắc Doãn đón cụ và                                       gạo nếp, cá  biển,  cá sông, có  cả hến, bún  bò,
                 anh Côn về phòng riêng của mình nghỉ. Cụ Phạm                                        riêu cua và nhiều thức ăn, quen thuộc giản tiện.
                 Gia Cần  con trai cụ Doãn đã giúp chúng ta hình                                      Anh Côn  thường bảo tôi mua  gạo de,  gạo rằn,
                          1
                 dung được phần nào những sinh hoạt của anh Côn                                       những thứ  này tuy không trắng, không sang
                 trong thời gian này:                                                                 nhưng cơm dẻo và thơm giống như gạo lốc, gạo ré
                     - Sau nhiều lần giáng chức đổi nơi, ông thân tôi                                 ở Nghệ - Tĩnh. Về thức ăn, anh thích mua rau cải
                 phải vào làm Biên tu ở Quốc sử quán Huế. Tôi phải                                    nấu canh hoặc hoa  chuối  để muối dưa. Thỉnh
                 theo vào đó hầu cha. Các ông quan nhỏ Nghệ - Tĩnh                                    thoảng có mua cá thì anh đề nghị mua tôm hoặc
                 hồi bấy giờ thường mang theo một người con trai
                 nhỏ như vậy để cha con nuôi nhau.                                                    cá bống về kho khô để ăn dành. Đó cũng là những
                     Một buổi chiều, cha tôi dẫn về hai người khách.                                  thức ăn hai cụ thích dùng.
                 Ông cha nho nhã và người con sáng sủa. Lúc tôi                                          Các công việc xách nước, chẻ củi anh chăm chỉ,
                 nhóm lửa đun nước, cha tôi đến ngồi bên cạnh, giới                                   thổi cơm, luộc rau anh làm thành thạo.
                 thiệu kỹ càng về hai người khách này.                                                   Giữ phép lịch sự, cha tôi không để anh rửa bát.

                 ___________                                                                          Thời gian đầu, tôi cũng ưng thuận, nhưng ít lâu
                                                                                                      sau, tôi tị. Biết thế, sau các bữa ăn, anh nhẹ nhàng
                     1. Còn gọi là cậu Ấm Hai (1884-1971), quê làng Vạn                               sắp bát đi rửa. Tôi tị là tị như vậy nhưng để anh
                 Phúc Đông, nay là xã Trường Sơn, huyện Đức Thọ, tỉnh
                 Hà Tĩnh.                                                                             làm thì tôi lại băn khoăn. Tôi bàn cùng làm chung.
                                                                  85                                  86
   82   83   84   85   86   87   88   89   90   91   92