Page 88 - 9786045773079

người, ghê rợn. Có thể để cho những tiếng động thô Hai người cha, hai người con, cùng quê, cùng
bạo ấy át mất tiếng hò reo của nghĩa quân? cảnh đã ít nhiều quen biết nay lại chung sống nên
Anh Côn đã bắt đầu nghe cả tiếng thở dài của dễ mật thiết thân tình.
thân phụ, “Không làm dân thì làm quan”, ông đã Cụ Cần dựa lưng vào vách, ngồi kể với chúng
nói thế. Ông sẽ phải làm một công việc mà ông tôi về mối quan hệ này. Tay cụ vuốt vuốt chòm râu
muốn né tránh. bạc mà tôi cứ tưởng cụ lần giở từng trang nhật ký.
Chức vị mà ông Nguyễn Sinh Sắc được bổ nhiệm Cụ nói:
là Hành tẩu bộ Lễ, chân tập sự ở một cơ quan chẳng - Anh Côn cùng tôi chung lo cơm nước, vặt
có bao nhiêu quyền lực. Bạn bè, bà con trong Huế
không gọi ông theo chức quan mà theo tên thi Hội vãnh để hai cụ an tâm đi làm. Thỉnh thoảng chúng
là cụ Nguyễn Sinh Huy, cụ Phó bảng Huy. tôi ra chợ Đông Ba mua củi, mua gạo. Chợ Đông Ba
Là một viên Hành tẩu, buổi đầu, cụ Huy chưa cũng giống các chợ ở Nghệ - Tĩnh, nhiều gạo tẻ,
được bố trí nơi ở. Cụ Phạm Khắc Doãn đón cụ và gạo nếp, cá biển, cá sông, có cả hến, bún bò,
anh Côn về phòng riêng của mình nghỉ. Cụ Phạm riêu cua và nhiều thức ăn, quen thuộc giản tiện.
Gia Cần con trai cụ Doãn đã giúp chúng ta hình Anh Côn thường bảo tôi mua gạo de, gạo rằn,
1
dung được phần nào những sinh hoạt của anh Côn những thứ này tuy không trắng, không sang
trong thời gian này: nhưng cơm dẻo và thơm giống như gạo lốc, gạo ré
- Sau nhiều lần giáng chức đổi nơi, ông thân tôi ở Nghệ - Tĩnh. Về thức ăn, anh thích mua rau cải
phải vào làm Biên tu ở Quốc sử quán Huế. Tôi phải nấu canh hoặc hoa chuối để muối dưa. Thỉnh
theo vào đó hầu cha. Các ông quan nhỏ Nghệ - Tĩnh thoảng có mua cá thì anh đề nghị mua tôm hoặc
hồi bấy giờ thường mang theo một người con trai
nhỏ như vậy để cha con nuôi nhau. cá bống về kho khô để ăn dành. Đó cũng là những
Một buổi chiều, cha tôi dẫn về hai người khách. thức ăn hai cụ thích dùng.
Ông cha nho nhã và người con sáng sủa. Lúc tôi Các công việc xách nước, chẻ củi anh chăm chỉ,
nhóm lửa đun nước, cha tôi đến ngồi bên cạnh, giới thổi cơm, luộc rau anh làm thành thạo.
thiệu kỹ càng về hai người khách này. Giữ phép lịch sự, cha tôi không để anh rửa bát.

___________ Thời gian đầu, tôi cũng ưng thuận, nhưng ít lâu
sau, tôi tị. Biết thế, sau các bữa ăn, anh nhẹ nhàng
1. Còn gọi là cậu Ấm Hai (1884-1971), quê làng Vạn sắp bát đi rửa. Tôi tị là tị như vậy nhưng để anh
Phúc Đông, nay là xã Trường Sơn, huyện Đức Thọ, tỉnh
Hà Tĩnh. làm thì tôi lại băn khoăn. Tôi bàn cùng làm chung.
85 86