Page 88 - 9786045773079
P. 88

người, ghê rợn. Có thể để cho những tiếng động thô   Hai người cha, hai người con, cùng quê, cùng
 bạo ấy át mất tiếng hò reo của nghĩa quân?   cảnh đã ít nhiều quen biết nay lại chung sống nên
 Anh Côn đã bắt đầu nghe cả tiếng thở dài của   dễ mật thiết thân tình.
 thân phụ, “Không làm dân thì làm quan”, ông đã   Cụ Cần dựa lưng vào vách, ngồi kể với chúng
 nói thế. Ông sẽ phải làm một công việc mà ông   tôi về mối quan hệ này. Tay cụ vuốt vuốt chòm râu
 muốn né tránh.   bạc mà tôi cứ tưởng cụ lần giở từng trang nhật ký.
 Chức vị mà ông Nguyễn Sinh Sắc được bổ nhiệm   Cụ nói:
 là Hành tẩu bộ Lễ, chân tập sự ở một cơ quan chẳng   - Anh Côn cùng tôi chung lo cơm nước, vặt
 có bao nhiêu quyền lực. Bạn bè, bà con trong Huế
 không gọi ông theo chức quan mà theo tên thi Hội   vãnh để hai cụ an tâm đi làm. Thỉnh thoảng chúng
 là cụ Nguyễn Sinh Huy, cụ Phó bảng Huy.   tôi ra chợ Đông Ba mua củi, mua gạo. Chợ Đông Ba
 Là một viên Hành tẩu, buổi đầu, cụ Huy chưa   cũng giống các chợ ở Nghệ - Tĩnh, nhiều gạo tẻ,
 được bố trí nơi ở. Cụ Phạm Khắc Doãn đón cụ và   gạo nếp, cá  biển,  cá sông, có  cả hến, bún  bò,
 anh Côn về phòng riêng của mình nghỉ. Cụ Phạm   riêu cua và nhiều thức ăn, quen thuộc giản tiện.
 Gia Cần  con trai cụ Doãn đã giúp chúng ta hình   Anh Côn  thường bảo tôi mua  gạo de,  gạo rằn,
 1
 dung được phần nào những sinh hoạt của anh Côn   những thứ  này tuy không trắng, không sang
 trong thời gian này:   nhưng cơm dẻo và thơm giống như gạo lốc, gạo ré
 - Sau nhiều lần giáng chức đổi nơi, ông thân tôi   ở Nghệ - Tĩnh. Về thức ăn, anh thích mua rau cải
 phải vào làm Biên tu ở Quốc sử quán Huế. Tôi phải   nấu canh hoặc hoa  chuối  để muối dưa. Thỉnh
 theo vào đó hầu cha. Các ông quan nhỏ Nghệ - Tĩnh   thoảng có mua cá thì anh đề nghị mua tôm hoặc
 hồi bấy giờ thường mang theo một người con trai
 nhỏ như vậy để cha con nuôi nhau.    cá bống về kho khô để ăn dành. Đó cũng là những
 Một buổi chiều, cha tôi dẫn về hai người khách.   thức ăn hai cụ thích dùng.
 Ông cha nho nhã và người con sáng sủa. Lúc tôi   Các công việc xách nước, chẻ củi anh chăm chỉ,
 nhóm lửa đun nước, cha tôi đến ngồi bên cạnh, giới   thổi cơm, luộc rau anh làm thành thạo.
 thiệu kỹ càng về hai người khách này.   Giữ phép lịch sự, cha tôi không để anh rửa bát.

 ___________     Thời gian đầu, tôi cũng ưng thuận, nhưng ít lâu
                 sau, tôi tị. Biết thế, sau các bữa ăn, anh nhẹ nhàng
 1. Còn gọi là cậu Ấm Hai (1884-1971), quê làng Vạn   sắp bát đi rửa. Tôi tị là tị như vậy nhưng để anh
 Phúc Đông, nay là xã Trường Sơn, huyện Đức Thọ, tỉnh
 Hà Tĩnh.        làm thì tôi lại băn khoăn. Tôi bàn cùng làm chung.
    85           86
   83   84   85   86   87   88   89   90   91   92   93