Page 163 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Tìm được con đường giải phóng dân tộc đúng đắn

Hồ Chí Minh ra đi tìm đường cứu nước với hành trang là tấm lòng yêu
nước, thương dân và hoài bão cứu nước, cứu dân. Tình cảm và khát vọng đó
được nảy nở và hình thành từ một thanh niên có tư chất thông minh, sớm hiểu
biết, thích tìm tòi, khám phá những điều mới mẻ. Người quyết định “Tây du”
chứ không phải “Đông du” vì cùng với sự hoài nghi tuổi trẻ đáng khâm phục,
còn có một lý do đặc biệt không giống ai lúc bấy giờ, đó là trăn trở suy nghĩ về
1
những lời bàn của các sĩ phu tại quê nhà: “Muốn đánh Pháp thì phải hiểu Pháp,
2
muốn hiểu Pháp thì phải học chữ Pháp” . Những điều đó thể hiện một tầm nhìn
của một tư duy độc lập, tự chủ, sáng tạo, có mục đích rõ ràng giải phóng dân tộc,
cứu nước, cứu dân.
Con đường Nguyễn Ái Quốc đến với chủ nghĩa Lênin có một nền tảng văn
hóa chính trị và hoạt động thực tiễn vững chắc. Khát vọng giải phóng Hồ Chí
Minh được ấp ủ lâu dài trong cái nôi của chủ nghĩa yêu nước, tắm mình sâu
trong hồn dân tộc, là kết tinh truyền thống hàng nghìn năm dựng nước và giữ
nước của dân tộc. Trên cái nền kiên cố và mảnh đất phì nhiêu ấy, Hồ Chí Minh
đã gạn lọc các hạt giống trí tuệ Đông - Tây. Người tích cực trau dồi bồi bổ nền

tảng chính trị, văn hóa để không chỉ hướng tầm nhìn, quan sát thế giới mà còn
nhanh chóng hoà nhập vào đại dương trí tuệ của nhân loại. Người học làm báo,
dự những buổi nói chuyện chính trị, mít tinh, tham gia câu lạc bộ ngoại ô ở Pari,
tham gia hội “Nghệ thuật và khoa học”, hội “Những người bạn của nghệ thuật”,
hội “Du lịch”. Qua những chuyến đi, Người thu hoạch được nhiều điều bổ ích về
kiến thức, lịch sử, tôn giáo. Từ đó “ông Nguyễn bắt đầu tổ chức, hoặc đúng hơn
3
là bắt đầu học tổ chức” . Rõ ràng qua các cuộc khảo sát ở nhiều lục địa, tiếp xúc
quảng giao, hoạt động xã hội và cách mạng, Hồ Chí Minh nhanh chóng tăng vốn
hiểu biết tri thức và kinh nghiệm, được “tôi luyện những ý tưởng cách mạng -
4
Tiến bộ, tự do, dân chủ ở phương Tây” .
Để tìm được vũ khí tư tưởng nhằm đáp ứng khát vọng giải phóng của dân
tộc, Hồ Chí Minh thâu thái trí tuệ nhân loại qua lăng kính giải phóng dân tộc.
Nhờ đó, tuy còn lúng túng trước các cuộc bàn cãi sôi nổi về các vấn đề chính trị,

nhưng Hồ Chí Minh vẫn quyết định bỏ phiếu cho Đệ tam Quốc tế. Bởi vì, “tôi
hiểu rõ một điều Đệ Tam Quốc tế rất chú ý tới vấn đề giải phóng thuộc địa. Đệ
tam Quốc tế nói sẽ giúp đỡ các dân tộc bị áp bức giành lại tự do và độc lập của

__________
1. Lời bàn của ông nghè Nguyễn Qúy Song.
2. Ban Nghiên cứu lịch sử Đảng tỉnh ủy Nghệ Tĩnh, Những mẩu chuyện về thời niên thiếu của
Bác Hồ, Nxb. Sự thật, Hà Nội, 1985, tr.61.
3. Trần Dân Tiên, Những mẩu chuyện về đời hoạt động của Hồ Chủ tịch, Sđd, tr. 49.
4. Hữu Ngọc, Phác thảo chân dung văn hóa Pháp, Nxb. Ngoại văn Việt Nam, Hà Nội, 1991,
tr. 21.

161