Page 231 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

không thể đối với nông dân các nước thuộc địa lúc đó. Nói điều này, cũng để
thấy, vị trí đại biểu của Nguyễn Ái Quốc tại Hội nghị lần thứ nhất Quốc tế
Nông dân là rất đặc biệt và to lớn.

Với Đại hội V Quốc tế Cộng sản diễn ra từ ngày 17/6/1924 đến ngày
8/7/1924, Nguyễn Ái Quốc sau rất nhiều hoạt động ở Liên Xô, cũng chỉ dự với
tư cách là đại biểu tư vấn. Do vậy, khi còn ở Pháp, mặc dù là người sáng lập
Đảng Cộng sản Pháp, nhưng với vị trí không phải lãnh đạo Đảng, lại trẻ tuổi và
xuất thân từ một nước thuộc địa và thực tế, cho đến Đại hội II Đảng Cộng sản
Pháp, tháng 10/1922, Nguyễn Ái Quốc đã phê bình Đảng chưa quan tâm đúng
mức đến vấn đề công tác ở các thuộc địa - một vấn đề thường trực, lớn nhất của
Người. Những điều đó nói lên vị trí, tiếng nói của Người trong Đảng Cộng sản
Pháp nhưng không thể lớn đến mức được Đảng cử làm đại biểu tham dự một
Đại hội tầm cỡ như Quốc tế Cộng sản được.
Đặc biệt, về mục đích sang Liên Xô của Nguyễn Ái Quốc, đã được chính
Người nói đến trong hai bức thư gửi Quốc tế Cộng sản. Bức thư đề ngày

11/4/1924, Người viết: “… từ lúc tôi tới Mátxcơva đã có quyết định rằng sau 3
tháng lưu lại ở đây, tôi sẽ đi Trung Quốc (tác giả nhấn mạnh-NV) để tìm cách
liên lạc với đất nước tôi. Bây giờ đã là tháng thứ chín tôi lưu lại và tháng thứ
1
sáu tôi chờ đợi, vậy mà việc lên đường của tôi chưa được quyết định” . Ý này
tiếp tục được Người nhắc lại trong thư đề ngày 11/9/1924 sau Đại hội V Quốc tế
Cộng sản hơn hai tháng: “Tôi đã đến Mátxcơva vào tháng 7/1923. Tôi sẽ ra đi
sau 3 tháng lưu lại ở đây (tác giả nhấn mạnh-NV). Vì lý do này hay lý do khác,
việc lên đường của tôi đã bị hoãn hết tuần này sang tuần khác, rồi hết tháng này
2
sang tháng khác” . Như vậy, xét về thời gian là “sau ba tháng” tại Liên Xô,
3
Nguyễn Ái Quốc dự định sẽ đi Trung Quốc . Trong khi các tháng 7, 8, 9 năm
1923, không có một Hội nghị hay Đại hội của Quốc tế Cộng sản diễn ra ở đây.
Qua đây đã thấy rõ, mục đích ban đầu việc “điều động” Nguyễn Ái Quốc
sang Liên Xô, thì cả Quốc tế Cộng sản, Đảng Cộng sản Pháp và ngay bản thân
Nguyễn Ái Quốc cũng đều không dự trù việc Người tham dự một Hội nghị hay
Đại hội nào liên quan đến Quốc tế Cộng sản. Một phần do chủ quan của Nguyễn
Ái Quốc, nhưng phần lớn là từ Quốc tế Cộng sản đã dẫn đến việc Người lưu lại
Liên Xô đến tháng 11/1924. Và trong khoảng thời gian ở đây, Nguyễn Ái Quốc
đã có rất nhiều những hoạt động, trong đó, có việc Người tham dự Hội nghị lần
thứ nhất Quốc tế Nông dân.

__________
1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, t. 1, tr. 273.
2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 1, tr. 327.
3. Qua đây, một vấn đề khác đặt ra, là liệu từ trước đến nay, có quan điểm cho rằng, mục đích
đến Liên Xô của Nguyễn Ái Quốc-Hồ Chí Minh là muốn gặp Lênin liệu có xác đáng không? Vì Lênin
đến tháng 1/1924 mới mất. Sau này, Hồ Chí Minh cũng chỉ nói là khi ở Nga, chưa gặp được Lênin mà
Người đã mất: “Đó là một điều ân hận lớn trong đời”.

229