Page 233 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

tính toán ấy của Quốc tế Cộng sản (vấn đề Đông Dương vào lúc bấy giờ chưa
được Liên Xô chú ý tới). Lý do Nguyễn Ái Quốc bị kẹt lại đến tháng 11/1924 ở
Liên Xô, không thể nhanh chóng sang Trung Quốc như ý muốn là do việc triển

khai chính sách hợp tác của Liên Xô đối với Trung Quốc chưa hoàn tất: Bôrôđin
mới tới Quảng Châu vào tháng 7/1923, trong khi đó, sĩ quan và giáo viên gửi
sang huấn luyện quân đội Quốc dân Đảng mãi tháng 6, tháng 7, tháng 10/1924
mới đến.
2. Về những hoạt động của Nguyễn Ái Quốc trong Quốc tế Nông dân thời
kỳ ở Liên Xô (1923-1924)
Trước hết là những hoạt động thực tiễn, trong đó đầu tiên và quan trọng
nhất là việc Nguyễn Ái Quốc với tư cách là đại biểu chính thức của nông dân
Đông Dương dự Hội nghị lần thứ nhất Quốc tế Nông dân diễn ra từ ngày
10/10/1923 đến ngày 16/10/1923 tại Cung Anđrâyépxki trong Điện Kremlin
1
(Mátxcơva) .
Hội nghị có sự tham dự của 158 đại biểu, trong đó 122 là chính thức, đại

diện cho nông dân của 40 nước trên thế giới.
Trong phiên họp đầu tiên này, sau lời chào của Chủ tịch Hội nghị Kalinin
(Liên Xô) và phát biểu của Ganvan (Mêhicô) và Rưdơlô (Tiệp Khắc), Nguyễn
Ái Quốc được Đoàn Chủ tịch mời phát biểu ý kiến. Sau đó, tại phiên họp thứ 7,
ngày 13/10/1923, Người phát biểu lần thứ hai.
Trải qua bảy phiên họp, Hội nghị đi đến thành lập tổ chức Quốc tế Nông
dân, thông qua Dự thảo điều lệ tổ chức, quyết nghị cơ quan đứng đầu tổ chức là
Hội đồng Nông dân Quốc tế gồm 52 ủy viên, đại biểu cho nông dân các nước ở
châu Âu, châu Á, châu Mỹ và các thuộc địa. Nguyễn Ái Quốc là một trong số 52
ủy viên của Hội đồng.

Một ngày sau khi Hội nghị kết thúc, ngày 17/10/1923, với sự tham dự của
47 ủy viên, Hội đồng Quốc tế Nông dân đã họp phiên đầu tiên, bầu ra Đoàn Chủ

__________
1. Qua các tài liệu chúng tôi đọc được, vẫn chưa thấy có sự thống nhất về việc Nguyễn Ái Quốc
tham dự Đại hội hay là Hội nghị Quốc tế Nông dân:
- Hội nghị Quốc tế Nông dân: Trình Mưu, Đồng chí Nguyễn Ái Quốc tại Hội nghị thứ nhất
Quốc tế Nông dân, Tạp chí Lịch sử Đảng, số 5/1986, tr. 41; GS. Phan Ngọc Liên, Hồ Chí Minh những
hoạt động quốc tế, Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1994, tr. 56; Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí
Minh, Viện Hồ Chí Minh, Tổng quan khoa học đề tài cấp Bộ “Những hoạt động của Nguyễn Ái Quốc
tại Liên Xô”, do PGS. TS. Lê Văn Tích chủ nhiệm đề tài, 2006, tr. 16.
- Đại hội Nông dân Quốc tế: Nguyễn Quốc Hùng, Hồ Chí Minh người chiến sĩ quốc tế, Nxb.
Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005, tr. 28; TS. Trần Văn Hùng, Một số chi tiết về hoạt động của đồng
chí Nguyễn Ái Quốc những năm 20 - 30 thế kỷ XX, Tạp chí Lịch sử Đảng, số 8/2000, tr. 51.
- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.1, tr. 225, 226, 229 và tr. 533; t. 2, tr. 642 đều ghi là Hội
nghị lần thứ nhất Quốc tế Nông dân. Nhưng trong phần VI, chương XII của Bản án chế độ thực
dân Pháp, t.2, tr. 135 lại là Đại hội Quốc tế Nông dân. Đây là do Nguyễn Ái Quốc viết hay do
dịch thuật và biên tập?

231